Herezja zawsze żywa
2 czerwca
Arianizm to herezja najbardziej znana wśród negujących bóstwo Chrystusa. Trzeba przyznać, że miała poważne powody zaistnienia. Rozpoczął ją prezbiter z Aleksandrii Ariusz (IV w.), którego głównym problemem było poradzenie sobie z posłuszeństwem Jezusa Ojcu. Wychodził od tekstu biblijnego z Listu do Filipian (Flp 2,8-11): „ Chrystus uniżył samego siebie, stając się posłusznym aż do śmierci - i to śmierci krzyżowej. Dlatego też Bóg nade wszystko go wywyższył…”. Ariusz rozumował w ten sposób: skoro za posłuszeństwo Chrystus został przez Boga nagrodzony wywyższaniem tzn. że byłoby możliwe również Jego nieposłuszeństwo, za co nie otrzymały nagrody. Czyli – myślał – musi On być z natury, jednakowo zdolny do posłuszeństwa, jak i do nieposłuszeństwa, a to wyklucza, by był niezmiennym Bogiem. A jeśli nie jest Bogiem, to jest stworzeniem Bożym, naprawdę najdoskonalszym, ale tylko stworzeniem. Ariusz wierzył z całym Kościołem, że Syn Boży jest Słowem Bożym i Mądrością, i jako taki stał się człowiekiem. Czyli upraszczając: w Jezusie Chrystusie to, co...
Czy Biblia zawsze miała kształt książki?
27 maja
Od strony materialnej Pismo Święte ma kształt książki. Kiedy jednak mówimy o historii Biblii, trzeba pamiętać, iż słowa Pisma były spisywane na różnych materiałach, stosownie do epoki, w jakiej było ono komunikowane i przekazywane. Stosowano więc jako powierzchnię do pisania, kamienie - stosunkowo miękkie czyli piaskowiec, marmur, granit lub wapień, ale także bardzo twarde jak granit czy bazalt. Ważniejsze teksty zapisywano również na arkuszach miękkiego metalu, czego przykładem może być Zwój Miedziany z Qumran. Bardziej praktyczną materią do pisania, były tabliczki pokryte woskiem. Materiał piśmienniczy bazował na bogactwach naturalnych danego kraju, i tak Mezopotamii podstawowym materiałem do zapisywania były tabliczki wykonane z gliny, Egipt zaś wykorzystywał papirus rosnący w delcie Nilu, a skoro był to główny produkt eksportowy, papirus stał się szybko najpopularniejszym materiałem piśmienniczym w starożytności. W czasach rzymskich ustąpił miejsca pergaminowi wyrabianemu ze skór zwierzęcych.
Kamień jest najstarszym materiałem piśmienniczym, choć mało poręcznym. Wymagał wysiłku przy pisaniu, a do tego był stosunkowo kruchy....
Adopcjonizm – kolejna herezja odrzucającą bóstwo Chrystusa
25 maja
Kościół już w II wieku zdecydowanie wykluczył ze swoich szeregów ludzi twierdzących, że Jezus był tylko człowiekiem i nic ponadto. Nie oznaczało to jednak, że świadomość o jego boskości stała się niezaprzeczalna dla wszystkich. Pod koniec tego samego, II wieku, pewien szewc z Bizancjum zaczął głosić teorię, że Jezus był człowiekiem jak każdy inny, tyle że zrodzony z dziewicy, że żył bardzo cnotliwie i w nagrodę za to Bóg usynowił go w momencie, gdy przyjmował chrzest w Jordanie z rąk Jana Chrzciciela, co Ewangeliści opisują na początku jego publicznej działalności. Jaki był w pierwotnym Kościele autorytet tego szewca, zwanego Teodotem nie wiadomo, odnotowano jednak w historii fakt, że niektórzy mu uwierzyli. W ten sposób chcieli porządzić sobie z wyjaśnieniem, dlaczego Jezus jest nazywany Synem Bożym, a równocześnie nie musieli rezygnować z przekonania odziedziczonego po Starym Testamencie, że Bóg jest jeden. Pogląd ten raz po raz, pojawił się w historii, a najbardziej uczoną postać...
Chrystus – Synem Bożym? – jak trudno było przyjąć…
22 maja
Każdy zdrowy człowiek pamięta swoją przeszłość i ciekaw jest przeszłości osób, z którymi się bliżej styka. Ponieważ wszyscy ludzie to robią, jest to właściwość uniwersalna wszystkich cywilizacji. Można stąd wyciągnąć wniosek, że musi to być żywotny czynnik w życiu i rozwoju społeczeństw, skoro żadne się nie ostało, które by wiedzy o swojej przeszłości nie wytwarzało i nie gromadziło, aby ją przekazywać pokoleniom. Jeśli wiedza o przeszłości jest jednym z niezbywalnych nurtów kultury, wobec tego pytanie o pożytek z historii znaczy tyle samo, co pytanie o potrzebę kultury i jest tak samo zbyteczne. Ta sama zasada dotyczy społeczności, w których żyjemy, dotyczy także Kościoła. Niestety znajomość historii Kościoła, jego wielkości, ale i bolesnych upadków jest słaba. Być może nie mamy na to czasu, być może nie mamy odpowiednich przymiotów intelektualnych, być może jesteśmy po prostu leniwi. Chcielibyśmy się zanurzyć w Bogu, w którym widzimy ostoję spokoju i wytchnienia, po trudach codziennych spraw....
Niełatwo było uwierzyć w bóstwo Chrystusa
21 maja
Po herezjach odnoszących się do Tajemnicy Trójcy Świętej, które omówiliśmy, zorientowaliśmy się, że w trudnościach i bólach tworzyła się i rozwijała nauka Kościoła pierwszych wieków. To, co znamy dziś z katechizmu, z kazań, nabożeństw i modlitw to efekt ogromnego wysiłku ludzi Kościoła, którzy korzystając z asystencji Ducha Świętego poznawali prawdę o Bogu, człowieku i świecie oraz głosili ją.
Dziś i w przyszłości kilka słów o błędnych naukach odnoszących się do Chrystusa.
Objawienie Jezusa Chrystusa było dla wierzących doświadczeniem, a nie naukowym wykładem, w którym wszystko jest jasne i logiczne. Trzeba było samemu szukać odpowiedzi na pytania, które rodziły się same: Kim On jest, że nazywa się Synem Bożym, skoro Bóg jest jeden? Jak można oddawać Mu cześć boską? Co to znaczy, że jest Mesjaszem, skoro postępował inaczej, niż wszyscy spodziewali po Mesjaszu? Jak można było równocześnie być synem Maryi i Synem Bożym? Pytania trudne, nic więc dziwnego, że i odpowiedzi wymyślali ludzie przeróżne.
Musimy pamiętać, że Żydzi...
ODDALIĆ ZARZUTY WOBEC BIBLII
DRUGI SKUTEK NATCHNIENIA: ŚWIĘTOŚĆ PISMA
20 maja
Przez świętość albo moralną szlachetność Biblii rozumiemy to, że autor biblijny opisuje wydarzenia i historię ludzi oraz ocenia je zgodnie z prawem moralnym, jakie posiadał w czasie, kiedy pisał swoją księgę! Oznacza to, że nie ma w Biblii opisów, w których autor przedstawiając zło, występki i grzechy człowieka pochwala je i zachęca do nich, a kiedy opisuje dobre czyny i bohaterstwo gani je lub wyśmiewa. Biblia nie jest Złotą legendą”, która pokazuje świętych nie z tej ziemi. Jest to księga realistyczna – przedstawia człowieka w całej prawdzie o nim. Posądzanie Biblii o niemoralność, skoro są w Niej wojny rozwody, morderstwa itp., jest ogromny nadużyciem i poważnym nieporozumieniem. Biblia przestawia także sprawy oraz wydarzenia jeszcze niedoskonałe i przemijające, które pokazują prawdziwą pedagogię Bożą tzn., jak Bóg uczy człowieka, aż osiągnie doskonałość i świętość. W całej historii biblijnej zawarta jest nauka o Bogu i Jego świętości oraz zbawienna mądrość, która pomaga człowiekowi przyjąć świętość,...
ROZPRAWIĆ SIĘ Z ZARZUTAMI WOBEC BIBLII
PIERWSZY SKUTEK NATCHNIENIA: PRAWDA PISMA
19 maja
Najpierw nauczanie Kościoła: Ponieważ więc wszystko, co twierdzą autorzy natchnieni, czyli hagiografowie, winno być uważane za stwierdzone przez Ducha Świętego, należy zatem uznawać, że Księgi biblijne w sposób pewny, wiernie i bez błędu uczą prawdy, jaka z woli Bożej miała być przez Pismo św. utrwalona dla naszego zbawienia.
Autorzy biblijni przekazali nam prawdę dotyczącą zbawienia. Pominęli te rzeczy, które nie mają znaczenia dla „błogosławionego życia”. Zapisali to, co jest pożyteczne lub konieczne do zbawienia. Dlatego Biblia ma szczególny cel: pokazać plan zbawienia i drogę do jego osiągnięcia. Nie da się na podstawie Biblii uzasadnić ewolucji gatunków lub z Biblią w ręku ją zwalczać. Sprawy te były poza zainteresowaniem autorów biblijnych. Tymi zajmują się nauki szczegółowe.
WYPOWIEDZI BIBLII W DZIEDZINIE FIZYCZNO-PRZYRODNICZEJ
Pamiętając o powyższym stwierdzeniu należy rozprawić z zarzutem, że Biblia nie przedstawia prawdy, skoro naukowy obraz świata różni się od tego przedstawionego w Objawieniu.
Wyjaśnienie:
Teologia katolicka podaje zasady, które ukazują właściwy stosunek Pisma Świętego...
Co to znaczy: moralnie dobry?
18 maja
Co to jest dobro? Upraszczając, powiemy, że dobro „pociąga”, właśnie swą dobrocią. Od czasów nieboszczyka Arystotelesa, od IV wieku przed Chrystusem – oczywiście, kiedy żył i mówił nie był jeszcze nieboszczykiem - przyjęło się odróżniać trzy zasadnicze rodzaje dóbr: 1. Pożyteczne, 2. Przyjemne i 3. Godziwe.
Dobro pożyteczne, to dobro – środek do osiągnięcia jakiegoś celu. Pożyteczne może być coś jedynie ze względu na coś innego. Obiad może być dobry, bo jest pożywny czyli dlatego, że daje człowiekowi siły. A te człowiek zużywa na inne cele, więc i one dla niego są dobrem użytecznym. To typowe dla dóbr użytecznych, że zwykle układają się w piętrową hierarchię, piramidę: jedne są pożyteczne ze względu na inne, te z kolei służą do osiągnięcia następnych. W końcu musi pojawić się jakieś dobro –cel, a więc dobro nie mieszczące się w kategorii dobra użytecznego, bo inaczej całe nasze działanie byłoby pozbawione sensu.
Dobro przyjemne, ma już charakter dobra – celu,...
Herezje dotyczące Trójcy Świętej.
Trochę historii Kościoła i tworzenia się Jego nauki.
17 maja
Wielką trudnością dla chrześcijan pierwszych pokoleń było odkrywanie, że proste wyrażenie, „jest jeden Bóg”, nie jest takie proste. Niełatwo było zrozumieć, że Chrystus mówi o sobie jako Bogu i czynił się równym Ojcu. Zapowiadał Ducha Świętego, którego Ojciec pośle w Jego imieniu. To wszystko wydawało się sprzeczne ze zdrowym rozsądkiem. Nic więc dziwnego, że chrześcijanie próbując sobie wytłumaczyć tę tajemnicę szukali różnych rozwiązań. Nie wszystkie działania i wyjaśnienia były właściwe, ale tak naprawdę szukali po omacku. Przecież w Nowym Testamencie nie pojawiło się pojęcie Trójcy świętej. Owszem, jest mowa o Ojcu, o Synu i Duchu, ale w tak różnych kontekstach i znaczeniach, że trudno było z nich utworzyć jedną, spójną wizję. Trzeba było kilkuset lat życia wiarą, by nauczyć się mówić o Bożej Tajemnicy Trójcy Świętej w sposób niesprzeczny. Droga była długa i wyboista:
Monarchianizm – około połowy II wieku pojawił się wśród chrześcijan pogląd, który chciał podkreślić jedyność...
Czy tolerancja jest tolerancyjna?
16 maja
Tolerancja jak i nietolerancja odgrywają w życiu społecznym niezwykle ważną rolę. Pierwsza prowadzi do zachowania harmonii lub przynajmniej ładu społecznego, druga prowokuje niezgodę, waśnie, spory, a nawet prześladowania, walki czy wojny. Od czasów powstania III Rzeczypospolitej zagadnienie tolerancji jak i nietolerancji nabrało szczególnego znaczenia i jest ciągle nagłaśniane w mass mediach. W czasach PRL-u to PZPR reprezentująca ideologię marksistowsko-leninowską (do 1956 r. także stalinowską) określała, co jest jedynie słuszne, prawdziwe, dobre, co służy dobru człowieka i społeczeństwu. Bezwzględna cenzura, inwigilacja służb bezpieczeństwa czyniła z prawa do wolności słowa i wyznania totalną fikcję. Kto występował przeciwko takiemu stanowi rzeczy był nietolerancyjny. Zatem ustrój demokracji ludowej zwalczał inaczej myślących, tępił i uśmiercał ludzi przeciwnych nie demokracji, lecz dyktaturze komunistycznej.
Nawiązali do tego postkomuniści, którzy głosili absolutny brak zasad (relatywizm). Nie ma prawdy, dobra, piękna. Kto mówi inaczej jest nietolerancyjny. Dlatego Kościół katolicki w Polsce pozostał głównym wrogiem takie myślenia. Posądzano go o skostniały dogmatyzm, fanatyzm, fundamentalizm, nieliczenie się z...
