Czwartek, 2 września 2021 r.

1.czytanie (Kol 1, 9-14)

Modlitwa Pawła o postęp duchowy Kolosan

Czytanie z Listu Świętego Pawła Apostoła do Kolosan

Bracia:

Od dnia, w którym usłyszeliśmy o was, nie przestajemy za was się modlić i prosić Boga, abyście – przez całą mądrość i duchowe zrozumienie – doszli do pełnego poznania Jego woli, by już postępować w sposób godny Pana, ku pełnemu Jego upodobaniu, wydając owoce wszelkich dobrych czynów i wzrastając przez głębsze poznanie Boga. Niech potęga Jego chwały w pełni umacnia was we wszelkiej cierpliwości i stałości.

Z radością dziękujcie Ojcu, który was uzdolnił do uczestnictwa w dziale świętych w światłości. On to uwolnił nas spod władzy ciemności i przeniósł do królestwa swego umiłowanego Syna, w którym mamy odkupienie – odpuszczenie grzechów.

Komentarz

O Księdze:

Jednym z czterech pism zaliczanych w tradycji Kościoła do tzw. listów więziennych jest List do Kolosan. Powodem takiej klasyfikacji są wzmianki autora o pobycie w więzieniu (Kol 1,24; 4,3). Za miejsce napisania listu uważa się Rzym, w którym Paweł Apostoł przebywał podczas swojego pierwszego uwięzienia w latach 59 – 61.
Adresatami listu byli chrześcijanie z Kolosów, położonych niedaleko od Laodycei i Hierapolis. Miasta te znajdowały się we Frygii, która wchodziła w skład rzymskiej prowincji Azji. Kościół w Kolosach został założony przez Epafrasa, nazwanego przez autora listu wiernym sługą Chrystusa (Kol 1,7).
Gdy we wspólnotach pojawiły się problemy, Epafras mógł odwołać się do autorytetu Pawła, którego poproszono o napisanie listu. Apostoł skierował więc do chrześcijan w Kolosach pismo przestrzegające przed szerzącymi się wśród nich błędnymi poglądami oraz wyłożył im zdrową naukę i wypływające z niej zasady postępowania.
Błędne poglądy autor listu nazywa filozofią i bezsensownym oszustwem (Kol 2,8). Szerzące się zgubne nauki, które wpływ na ludzi i władzę nad nimi przypisywały potęgom kosmicznym, zaprzeczały pośrednio pozycji Chrystusa jako jedynego Zbawiciela i pośrednika. Dlatego w hymnie ku czci Chrystusa Pana wszechświata (Kol 1,15-20) autor listu w zdecydowany sposób wskazuje na absolutne pierwszeństwo Chrystusa zarówno względem całego stworzenia, jak i wobec wspólnoty Kościoła. Jeśli wierzący spodziewają się jakiejś nadziei i odsłonięcia tajemnic Bożych, to winni nabyć całkowitego przekonania, że wszelka nadzieja i wszystkie tajemnice odsłaniają się i spełniają jedynie w Chrystusie (Kol 1,25-28).
Część pierwsza Listu koncentruje się wokół prawdy o bezwzględnym pierwszeństwie Chrystusa we wszechświecie. Ukazuje również, że w skutkach Jego zbawczego dzieła ma udział Jego Ciało – Kościół, który według Pawła obejmuje swym zasięgiem wszechświat. Z tej treści wywodzi się druga część listu – jak zwykle odnosząca się do życia moralnego – zawiera szereg wskazań dotyczących wzajemnych relacji między wierzącymi, zwłaszcza w rodzinach, oraz zachęty do modlitwy i czujności wobec zagrożeń, jakie niosą błędne nauki.
Chrześcijanie, którzy przez chrzest rozpoczynają nowe życie, tworzą jedną społeczność, pozbawioną wewnętrznych podziałów na Żydów i pogan. Wiara w Chrystusa wyzwala ludzi od zabobonnych kultów i błędnych praktyk ascetyczno-moralnych, które nie mają nic wspólnego z prawdziwą doskonałością (Kol 2,20-23).

O czytaniu:

Wczorajsze i dzisiejsze czytanie stanowią jedną całość (Kol 1,3-14). Dla utrwalenia myśli Pawła odniesiemy się do niepodzielonego fragmentu. Rozpoczyna się kończy wzmianką o Bogu – Ojcu. Poznanie Boga ma dla wiernych podstawowe znaczenie. Bóg jest w Chrystusie początkiem i celem istnienia, i działania ludzkości. Jest pełen łaski i prawdomówny, a więc tym samym całkowicie wiarygodnym dla wszystkich ludzi. Bóg z radością wysławiany jest przez wiernych jako Ojciec, a zarazem jako potężny Wybawiciel, który uwolnił wierzących od duchowej tyranii zła i przeniósł ich do sfery królowanie Jego Syna. Bóg jest pełen chwały i mocy, zawsze uzdalniając wiernych do przetrwania wszelkich zewnętrznych i wewnętrznych trudności, mogących zarażać zagrażać ich wierze.
W takiej perspektywie, gwarantującej niepodważalny autorytet wobec całego świata, przedstawiona została osoba Jezusa Chrystusa. Chrystus jest umiłowanym Synem Boga i Królem, którego władzy Ojciec poddaje wszystkich domyślnych adresatów listu, a więc wciąż nowe pokolenie wierzących. Wierni mają widzieć w Chrystusie wszyscy Swego Pana i wiernie Mu służyć na wzór Pawła i Epafrasa. Powinni być przy tym twórczy, starając się jak najpełniej poznać wolę Bożą i starając się we wszystkim Bogu przypodobać. Powinni też przejąć Bożą mądrość, a więc jego styl myślenia i działania, i w ten sposób żyć godnie swego Pana.
Jednym z głównych tematów Listu do Kolosan jest godność adresatów jako wierzących Chrystusa. Nie są jakąś przypadkową grupą wyznawców trudnych do zaakceptowania poglądów, ale należą do grona „świętych”, a więc wybrańców Boga, odkupionych przez Chrystusa, dziedziców królestwa światłości. Wierni trwają w prawdziwym poznawaniu Boga, nadprzyrodzonej mądrości i mocy, wzajemnej miłości, pełnieniu dobrych uczynków i nieustannym duchowym wzroście. Trwając w cierpliwości, są równocześnie prawdziwie szczęśliwi, składając nieustannie dziękczynienie Ojcu za swoje zbawienie.
Religijne zaangażowanie wiernych ma za swój motyw nie tylko aktualne poznanie zbawczego dzieła i woli Boga, ale także nagrodę, ku której skierowana jest nadzieja wierzących. Nadzieja ta ugruntowana jest przekonaniem, że pełny udział w niebieskim królestwie Bożego Syna przyobiecany jest wierzącym na mocy rozporządzenia Bożego w Jezusie Chrystusie.
Fundamentem nadziei jest dla wiernych Słowo Boże – Ewangelia. Głoszenie Ewangelii jest nie tylko osobistym powołaniem Pawła i wszystkich wierzących, ale przede wszystkim dynamicznym procesem, który realizuje Bóg, procesem, który obejmuje cały świat. Paweł i wszyscy jego prawomocni zastępcy, reprezentowani przez Epafrasa, są jedynie sługami owego wielkiego dzieła – proklamowania Dobrej Nowiny.
W dzisiejszym fragmencie Kol 1,9-14, przed poruszeniem tematu błędnej doktryny Paweł modli się za Kolosan, aby w pełni poznali prawdę o swoim zbawieniu, dokonanym przez Jezusa Chrystusa. Pragnie bowiem, aby nie poprzestawali na dotychczasowym jej poznaniu, lecz aby nieustannie ją zgłębiali i mieli siłę realizować ją w życiu. Jednocześnie zachęca Kolosan, aby dostrzegli to, czego Bóg już dokonał w ich życiu, i dziękowali za te dary (Kol 3,17; 4,2). W ten sposób chce ich uwrażliwić na to, że wdzięczność Bogu w każdym czasie i okoliczności jest jedną z najważniejszych postaw chrześcijańskich (Ef 5,20; 1Tes 5,18). Głębsze poznanie Boga zawsze jest Jego darem i niczym nie można go wymusić. Tym bardziej więc należy trwać w dziękczynieniu za każdą łaskę umacniającą wiarę. Postawa taka prowadzi do tego, że coraz bardziej dostrzega się kolejne dary udzielane przez Boga i jest się w stanie je przyjąć. W przypadku Kolosan takim koniecznym darem było zrozumienie, że jedynie Chrystus może zbawić człowieka.

Psalm (Ps 98 (97), 2-3b. 3c-4. 5-6 (R.: por. 2a))

Pan Bóg okazał ludom swe zbawienie

Pan okazał swoje zbawienie, *
na oczach pogan objawił swą sprawiedliwość.
Wspomniał na dobroć i na wierność swoją *
dla domu Izraela.

Pan Bóg okazał ludom swe zbawienie

Ujrzały wszystkie krańce ziemi *
zbawienie Boga naszego.
Wołaj z radości na cześć Pana, cała ziemio, *
cieszcie się, weselcie i grajcie.

Pan Bóg okazał ludom swe zbawienie

Śpiewajcie Panu przy wtórze cytry, *
przy wtórze cytry i przy dźwięku harfy.
Przy trąbach i przy głosie rogu, *
na oczach Pana, Króla, się radujcie.

Pan Bóg okazał ludom swe zbawienie

Komentarz

Psalm 98. jest hymnem o królowaniu Boga. Powstał w czasie przesiedlenia babilońskiego. Ukazuje Boga Izraela jako króla całej ziemi. Psalmista wzywa do powszechnego kultu wszechmocnego Boga. Psalm ukierunkowany jest na ostateczne zwycięstwo Boga na końcu czasów.

Aklamacja (Mt 4, 19)

Alleluja, alleluja, alleluja

Pójdźcie za Mną,
a uczynię was rybakami ludzi.

Alleluja, alleluja, alleluja

Ewangelia (Łk 5, 1-11)

Cudowny połów ryb i powołanie apostołów

Słowa Ewangelii według Świętego Łukasza

Pewnego razu – gdy tłum cisnął się do Jezusa, aby słuchać słowa Bożego, a On stał nad jeziorem Genezaret – zobaczył dwie łodzie stojące przy brzegu; rybacy zaś wyszli z nich i płukali sieci. Wszedłszy do jednej łodzi, która należała do Szymona, poprosił go, żeby nieco odbił od brzegu. Potem usiadł i z łodzi nauczał tłumy.

Gdy przestał mówić, rzekł do Szymona: «Wypłyń na głębię i zarzućcie sieci na połów!» A Szymon odpowiedział: «Mistrzu, całą noc pracowaliśmy i nic nie ułowiliśmy. Lecz na Twoje słowo zarzucę sieci». Skoro to uczynili, zagarnęli tak wielkie mnóstwo ryb, że sieci ich zaczynały się rwać. Skinęli więc na współtowarzyszy w drugiej łodzi, żeby im przyszli z pomocą. Ci podpłynęli; i napełnili obie łodzie, tak że się prawie zanurzały.

Widząc to, Szymon Piotr przypadł Jezusowi do kolan i rzekł: «Wyjdź ode mnie, Panie, bo jestem człowiekiem grzesznym». I jego bowiem, i wszystkich jego towarzyszy w zdumienie wprawił połów ryb, jakiego dokonali; jak również Jakuba i Jana, synów Zebedeusza, którzy byli wspólnikami Szymona.

A Jezus rzekł do Szymona: «Nie bój się, odtąd ludzi będziesz łowił». I wciągnąwszy łodzie na ląd, zostawili wszystko i poszli za Nim.

Komentarz

O księdze:

Najstarsze świadectwa chrześcijańskie stwierdzają, że autorem trzeciej Ewangelii oraz Dziejów Apostolskich jest Łukasz, lekarz i towarzysz Pawła, pochodzący z Antiochii Syryjskiej. O Łukaszu można też powiedzieć, że był historykiem i teologiem.
Ewangelia według św. Łukasza jest dedykowana Teofilowi (Łk 1,3). Wymienienie go w tytule nie oznacza, że jest on jedynym, do którego skierowane jest to dzieło. Łukasz w osobie Teofila adresuje swoje dzieło do ludzi wywodzących się z kręgu kultury greckiej, którzy przyjęli chrześcijaństwo.
Istotnym celem dzieła Łukasza (Ewangelii i Dziejów Apostolskich) było przygotowanie chrześcijan do podjęcia misji ewangelizacyjnej wśród narodów. Stwierdza się wręcz, że Łukasz napisał tzw. Ewangelię ewangelizatora. Kościół przestawał być małą grupą ludzi, którzy wzajemnie się znają, i przeradzał się w społeczność bardzo zróżnicowaną, wymagającą od jej członków uniwersalizmu i wielkiej otwartości na wszystkie ludy.
Ewangelia według św. Łukasza powstała ona po roku 70 po Chr., czyli po zburzeniu Jerozolimy przez Rzymian.
Wszyscy zgodnie przyjmują, że Ewangelia według św. Łukasza i Dzieje Apostolskie stanowią dwie części jednego dzieła, którego prologiem jest Łk 1,1-4. Łukasz, pisząc Ewangelię, musiał myśleć już o drugiej części. Potwierdzają to zabiegi literackie i ciągłość głównych tematów teologicznych, obecnych w obu tych księgach. Redagując Ewangelię, korzystał z kilku źródeł. Wiele tekstów przejął z materiału zgromadzonego w starszej Ewangelii według św. Marka. Łukasz w swojej Ewangelii zamieścił prolog (Łk 1,1-4), tradycję dotyczącą dzieciństwa Jezusa (Łk 1,5 – 2,52), opisy ukazujące Bóstwo Jezusa (Łk 24,13-53). Szerzej niż Marek opisał działalność Jezusa w Galilei (Łk 6,20 – 8,3) oraz Jego podróż do Jerozolimy (Łk 9,51 – 18,14). Szczególną rolę w kompozycji Ewangelii odgrywa Jerozolima. W tym mieście dokonują się najważniejsze wydarzenia z ziemskiego życia Jezusa. Przygotowanie uczniów dokonuje się w drodze do Jerozolimy. W Jerozolimie – a nie jak u pozostałych ewangelistów w Galilei – zmartwychwstały Chrystus spotyka się ze swoimi uczniami. Ewangelia ma być głoszona, począwszy od Jerozolimy (Łk 24,47), i z tego miejsca Kościół będzie się rozszerzał, aż obejmie swoim zasięgiem cały świat.
Charakterystyczną część Ewangelii według św. Łukasza stanowią przypowieści: o miłosiernym Samarytaninie (Łk 10,30-37); o bogatym rolniku (Łk 12,16-21); o miłosiernym Ojcu (Łk 15,11-32); o nieuczciwym zarządcy (Łk 16,1-8); o bogaczu i Łazarzu (Łk 16,19-31); o faryzeuszu i celniku (Łk 18,10-14). Tylko Łukasz opisuje sceny przedstawiające miłość Jezusa do grzeszników, np. nawrócona grzesznica (Łk 7,36-50); Zacheusz (Łk 19,2-10). Odnotowuje też cuda, których nie ma w pozostałych Ewangeliach: wskrzeszenie młodzieńca z Nain (Łk 7,11-17); uzdrowienie kobiety chorej na artretyzm (Łk 13,10-17); uzdrowienie chorego na puchlinę wodną (Łk 14,1-6) oraz oczyszczenie dziesięciu trędowatych (Łk 17,11-19).
Ewangelię według św. Łukasza cechuje atmosfera modlitwy, radości, pokoju, chwały Bożej, łagodności i dobroci. Autor posiada głębokie wyczucie psychiki i wspaniale kreśli portrety swoich bohaterów, zwłaszcza Jezusa. Jest również, bardziej niż inni ewangeliści, wrażliwy na rolę i misję kobiet. Wskazuje, że kobiety na równi z mężczyznami są zobowiązane do przyjęcia Ewangelii i odpowiedzialne za jej głoszenie. Łukasz stara się także dać odpowiedź na pytanie: Jaki jest cel i sens istnienia chrześcijaństwa w świecie? W swoim dziele ukazuje on, że historia Jezusa i dzieje Kościoła, który założył, są wypełnieniem starotestamentowych obietnic danych przez Boga. Historia Jezusa i w konsekwencji historia Kościoła stanowią ostatni etap historii zbawienia. Epoka ta zakończy się powtórnym przyjściem Chrystusa i dokonaniem sądu nad światem. Czas Kościoła zawarty pomiędzy pierwszym i drugim przyjściem Jezusa na ziemię jest czasem ostatecznym. Nie jest to tylko epoka, w której pielęgnuje się pamięć o Jezusie. Zmartwychwstały Chrystus cały czas działa w swoim Kościele i poprzez swój Kościół. Jezus przemierza wraz z Kościołem drogę, która prowadzi do ostatecznego spotkania z Bogiem.
Świadectwa zawarte w Ewangelii jednoznacznie wskazują, że Jezus jest jedynym Zbawicielem świata. W Starym Testamencie tytuł „Zbawca” odnoszony był do Boga i wyrażał dwa aspekty: wybawienie od zła oraz obdarowywanie dobrodziejstwami. W świetle Ewangelii według św. Łukasza Jezus w całej swojej działalności zmierza do uwolnienia człowieka od zła, od grzechów i nieszczęść oraz obdarza go darami Bożymi. Czas działalności Jezusa jest więc czasem zbawienia. Jego Ewangelia jest słowem, które zbawia. Dlatego orędzie o zbawieniu i odpuszczaniu grzechów w imię Jezusa ma być głoszone wszystkim narodom (Łk 24,47).
Szczególną uwagę Łukasz przywiązuje do ukazania roli modlitwy w życiu Jezusa, a także rodzącego się Kościoła. Wszystkie istotne wydarzenia z życia Jezusa poprzedzone są modlitwą. Jezus, modląc się, daje ludziom przykład, w jaki sposób mogą trwać w nieustannej łączności z Bogiem Ojcem. Modlitwa jest też ukazana jako niezawodny środek przeciwko pokusom, przeciwnościom, zniechęceniu, zagubieniu.
Ewangelia według św. Łukasza jest swego rodzaju podręcznikiem, który ma przygotować chrześcijan do dzieła ewangelizacji. Przekazuje słowa i czyny Jezusa w taki sposób, by ewangelizujący mógł być skutecznym świadkiem Chrystusa. Wzorem jest Jezus, który jako „pierwszy ewangelizator” nie tylko sam głosił Ewangelię (Łk 4,16-21), ale stopniowo przygotowywał do tego dzieła swoich uczniów.

O czytaniu:

Jezioro Genezaret obfitował w wielkie ilości ryb. Rybacy, tworzący pewien rodzaj spółki obejmującej dwie lub więcej rodzin, czerpali ze swojej pracy zyski wystarczające do godziwego życia, nawet jeśli od czasu do czasu zdarzyła się noc, że wracali na brzeg z pustymi sieciami. Dlatego z pewnością nawet nie przyszło im do głowy prosić Jezusa o jakąś interwencję. Również Jezusowi nie chodziło o przyjście Szymonowi z pomocą materialną. Cel tego cudu – jak wynika z wymowy tego fragmentu – jest taki sam, jak w przypadku przemiany wody w wino w Kanie Galilejskiej w J 2,1-11; objawienie chwały Jezusa oraz skuteczności i mocy Jego słowa. Szymon Piotr, który na słowo Nauczyciela zarzucił sieci na głębię jeziora, zaraz potem na Jego słowo porzucił te same sieci z ich obfitą zawartością. Uczynił to jednak nie dlatego, że spodziewał się mieć u boku Mistrza obfitość wszystkiego, ale ponieważ Jego słowo również w nim dokonało nieoczekiwanego cudu: zapoczątkowało proces przemiany zwykłego rybaka w misjonarza zdobywającego świat dla Boga i pozyskującego ludzi do życia wiecznego. On również w przyszłości na wzór swojego Nauczyciela będzie głosił słowo Boże.
Z wszystkich uczniów Jezusa Łukasz wyraźnie wyróżnia Szymona Piotra. To właśnie jego jako pierwszego wymienia po imieniu na początku galilejskiej działalności Jezusa (Łk 4,38), a w obecnym fragmencie on jest pierwszym słuchaczem słowa Nauczyciela. Piotr odpowiedział swoją heroiczną, jak na ten etap życia Piotra, wiarą – porzucił wszystko. Kiedy Łukasz pisał swoją Ewangelię, Piotr już nie żył od kilkunastu lat umęczony na krzyżu za panowania Cesarza Nerona, ale nauka Piotra cieszyła się w coraz większym autorytetem, nie tylko w kościele rzymskim; również w innych kościołach. Chrześcijanie w różnych częściach świata wspominali jego wiarę, bezgraniczne zawierzenie Jezusowi oraz pracę apostolską. Wyrazem tego szacunku jest dwutomowe dzieło Łukasz.
Jednakże Piotr w chwili swego powołania potrzebuje słowa umocnienia, jest bowiem zdumiony i wystraszony tym, co się dokonało na jeziorze i co zaczęło się dokonywać jego sercu. Dlatego Jezus kieruje do Niego słowo „nie bój się”. To nie pusty zwrot czy utarty slogan, który powtarza się w tego typu sytuacjach. Kiedy Jezus mówi „nie bój się”, wyzwala w człowieku wewnętrzny pokój. Jego słowom bowiem towarzyszy moc, która buduje a nie burzy, wprowadzała ład i harmonię, a nie chaos. Tworzy poczucie bezpieczeństwa i sprawia, że człowiek zaczyna odważnie patrzeć w przyszłość. To właśnie dlatego na Jego słowo rybacy porzucili wszystko i poszli za Nim. W żadnym wypadku nie pozbawiło to ich osobistej wolności, ale nie można mu się oprzeć. Ci jednak, którzy je przyjęli z wiarą i poszli na Chrystusem przekonali się osobiście, że dało im szczęście i życie wieczne.