Poniedziałek, 25 stycznia 2021 r. – Święto Nawrócenia Św. Pawła

Poniedziałek, 25 stycznia 2021 r.

Święto Nawrócenia Św. Pawła

Z tego gorliwego prześladowcy chrześcijan i strażnika religijnej tradycji Bóg uczynił św. Pawła Apostołem narodów. Szaweł pochodził z rodziny żydowskiej, miał również obywatelstwo rzymskie. W młodości uczył się rzemiosła, a później pobierał nauki u znamienitego nauczyciela jerozolimskiego, Gamaliela. Poznając coraz lepiej tradycję żydowską stał się gorliwym jej strażnikiem i postanowił walczyć z wyznawcami Jezusa. Podczas jednej z wypraw do chrześcijan w Damaszku „olśniła go światłość z nieba”, upadł na ziemię i poznał Chrystusa, który powiedział o sobie „Ja jestem Jezus, którego Ty prześladujesz”. W Damaszku Paweł przyjął chrzest i stał się apostołem. Bóg sam wybrał Pawła i dał mu poznać swojego Syna, tak jak osobiście mogli Go poznać inni uczniowie.

 

1. czytanie (Dz 9, 1-22)

Nawrócenie św. Pawła w Damaszku

Czytanie z Dziejów Apostolskich

Szaweł ciągle jeszcze siał grozę i dyszał żądzą zabijania uczniów Pańskich. Udał się do arcykapłana i poprosił go o listy do synagog w Damaszku, aby mógł uwięzić i przyprowadzić do Jerozolimy mężczyzn i kobiety, zwolenników tej drogi, jeśliby jakichś znalazł.

Gdy zbliżał się już w swojej podróży do Damaszku, olśniła go nagle światłość z nieba. A gdy upadł na ziemię, usłyszał głos, który mówił: «Szawle, Szawle, dlaczego Mnie prześladujesz?»

Powiedział: «Kto jesteś, Panie?»

A On: «Ja jestem Jezus, którego ty prześladujesz. Wstań i wejdź do miasta, tam ci powiedzą, co masz czynić».

Ludzie, którzy mu towarzyszyli w drodze, oniemieli ze zdumienia, słyszeli bowiem głos, lecz nie widzieli nikogo. Szaweł podniósł się z ziemi, a kiedy otworzył oczy, nic nie widział. Wprowadzili go więc do Damaszku, trzymając za ręce. Przez trzy dni nic nie widział i ani nie jadł, ani nie pił.

W Damaszku znajdował się pewien uczeń, imieniem Ananiasz. Pan przemówił do niego w widzeniu: «Ananiaszu!»

A on odrzekł: «Jestem, Panie!»

A Pan do niego: «Idź na ulicę Prostą i zapytaj w domu Judy o Szawła z Tarsu, bo właśnie się modli». (I ujrzał w widzeniu, jak człowiek imieniem Ananiasz wszedł i położył na nim ręce, aby przejrzał).

Odpowiedział Ananiasz: «Panie, słyszałem z wielu stron, jak dużo złego wyrządził ten człowiek świętym Twoim w Jerozolimie. I ma on także władzę od arcykapłanów więzić tutaj wszystkich, którzy wzywają Twego imienia.

Odpowiedział mu Pan: «Idź, bo wybrałem sobie tego człowieka za narzędzie. On zaniesie imię moje do pogan i królów, i do synów Izraela. I pokażę mu, jak wiele będzie musiał wycierpieć dla mego imienia».

Wtedy Ananiasz poszedł. Wszedł do domu, położył na nim ręce i powiedział: «Szawle, bracie, Pan Jezus, który ukazał ci się na drodze, którą szedłeś, przysłał mnie, abyś przejrzał i został napełniony Duchem Świętym». Natychmiast jakby łuski spadły z jego oczu i odzyskał wzrok, i został ochrzczony. A gdy go nakarmiono, odzyskał siły.

Jakiś czas spędził z uczniami w Damaszku i zaraz zaczął głosić w synagogach, że Jezus jest Synem Bożym.

Wszyscy, którzy go słyszeli, mówili zdumieni: «Czy to nie ten sam, który w Jerozolimie prześladował wyznawców tego imienia i po to tu przybył, aby ich uwięzić i zaprowadzić do arcykapłana?» A Szaweł występował coraz odważniej, dowodząc, że Ten jest Mesjaszem, i szerzył zamieszanie wśród Żydów mieszkających w Damaszku.

Komentarz

O Księdze:

1. Od II wieku po Chrystusie księga ta nosi nazwę Dziejów Apostolskich. Tytuł nie odzwierciedla jednak w sposób pełny zawartej w niej treści. Opowiada ona bowiem nie tyle historię apostołów, ile raczej opisuje ich świadectwo o Jezusie Zmartwychwstałym oraz życie pierwszych wspólnot chrześcijańskich, zrodzonych z tego świadectwa. Ewangelia wg świętego Łukasza i Dzieje Apostolskie stanowią dwie części jednego dzieła, których autorem jest Łukasz. To chrześcijanin wywodzący się ze środowiska pogańskiego. W obu księgach widać kunszt pisarski autora, a to oznacza, że Łukasz był człowiekiem wykształconym i biegle posługiwał się językiem greckim. Pisząc Dzieje Apostolskie korzystał ze źródeł, jak również opierał się na własnym doświadczeniu. Sposób opowiadania i żywość opisu wskazują na to, że autor zna i dobrze pamięta relacjonowane wydarzenia. Sam bowiem był naocznym świadkiem wielu z nich. Ale Łukasz nie skupia się tylko na dokumentowaniu przeszłości, ale przez ukazanie faktów dokonuje swoistej obrony chrześcijaństwa przed fałszywymi zarzutami. Do tych treści dołącza też pouczenia, jak w codziennym życiu należy wypełniać Ewangelię. Swoje dzieło kieruje do chrześcijan nawróconych z pogaństwa i do ludzi, którzy jeszcze nie należą do wspólnoty kościoła.

O czytaniu:

2. Paweł pojawia się po raz pierwszy w Dziejach Apostolskich przy kamienowaniu Szczepana (Dz 7,58; 8,1). Występuje tam pod hebrajskim imieniem Szaweł. Po tych wydarzeniach wybuchło w Kościele jerozolimskim wielkie prześladowanie chrześcijan, takie, że musieli opuścić miasto, udając się dalsze zakątki Judei oraz do Samarii, aby uniknąć więzienia i śmierci. W Jerozolimie pozostali tylko apostołowie. W prześladowania chrześcijan włączył się bardzo aktywnie Szaweł, który „niszczył Kościół, wchodząc do domów porwał mężczyzn i kobiety, i wtrącał do więzienia” (Dz 8,3). Jego imię siał grozę wśród chrześcijan. Dyszał on „rządzą zabijanie uczniów Pańskich”, którzy zdaniem przełożonych synagogi, rozbijali jedność judaizmu i mogli sprowadzić na naród karzący gniew Boga. Szaweł udał się do arcykapłanów, aby otrzymać listy do synagog w Damaszku, by mógł więzić chrześcijan.
3. Wydarzenie pod Damaszkiem należy do najważniejszych w historii pierwotnego chrześcijaństwa. Dla samego Szawła nie jest ono przypadkowym faktem, ale integralną częścią planu Bożego, który w tajemniczy sposób prowadzi go swoją opatrznościową drogą (Ga 1,15). Zdarzenie pod Damaszkiem jest ściśle podporządkowane posłudze ewangelizacyjnej, gdyż Szaweł właśnie wtedy otrzymuje mandat prorocki. Na mocy mandatu od Zmartwychwstałego stał się głosicielem i świadkiem Jezusa (Dz 9,15;22,15;26,17-18). Prześladowca Kościoła staje się apostołem Chrystusa. Nie jest to więc jedynie zawrócenie Szawła z błędnej drogi sprzeciwu wobec Jezusa. Nawrócenie sprawiło całkowitą odmianę jego życia, otwierając go na jedyną prawdę. Głoszenie tej prawdy związane jest także z cierpieniem i niebezpieczeństwem śmierci.
4. Jak ważnym wydarzeniem jest powołanie Pawła na apostoła podkreśla fakt, że św. Łukasz, w Dziejach Apostolskich, trzykrotnie powtarza to samo wydarzenie (Dz 9,1-19; 22,6-16; 16,12-18). Choć opisy różnią się szczegółami wynikającymi z kontekstu, to jednak interpretacja tego samego wydarzenia pozostaje niezmienna. Paweł stał się Apostołem Jezusa Chrystusa Zmartwychwstałego.

 

 

Psalm (Ps 117, 1-2 (R.: por. Mk 16, 15))

Idźcie i głoście światu Ewangelię 
Albo: Alleluja

Chwalcie Pana, wszystkie narody,
wysławiajcie Go, wszystkie ludy,
bo potężna nad nami Jego łaska,
a wierność Pana trwa na wieki.

Idźcie i głoście światu Ewangelię 
Albo: Alleluja

Komentarz

Psalm 117. jest najkrótszy w całym zbiorze 150. psalmów w Psałterzu. Należy do zbioru zwanego Hallelem. Śpiewany był w czasie święta Paschy. Zachęca do uwielbienia Boga, który jest godzien chwały. Łaskawość i niezłomna wierność Boga, źródło wszelkiego dobra, przenika historię powszechną i osobistą każdego człowieka. Głębsza lektura psalmu pozwala odkryć w nim zachętę do dialogu między religiami. Kościół ma budzić pośród narodów autentyczne uczucia religijne, prowadząc do udziału w Nowym Przymierzu, opartym na łasce i wierności Boga, który wszystkie ludy powołuje w Chrystusie do zbawienia (Mt 28,18-20).

 

 

Ewangelia (Mk 16, 15-18)

Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię

Słowa Ewangelii według świętego Marka

Po swoim zmartwychwstaniu Jezus ukazał się Jedenastu i powiedział do nich:

«Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię wszelkiemu stworzeniu! Kto uwierzy i przyjmie chrzest, będzie zbawiony; a kto nie uwierzy, będzie potępiony.

Tym zaś, którzy uwierzą, te znaki towarzyszyć będą: W imię moje złe duchy będą wyrzucać, nowymi językami mówić będą; węże brać będą do rąk, i jeśliby co zatrutego wypili, nie będzie im szkodzić. Na chorych ręce kłaść będą, i ci odzyskają zdrowie».

Komentarz

O księdze:

1. Już od II wieku po narodzeniu Chrystusa tradycja chrześcijańska przypisuje drugą w kanonie Ewangelię (po Ewangelii św. Mateusza) Markowi. Napisał on ją na prośbę braci w Rzymie, kierując Ewangelię szczególnie do chrześcijan nieżydowskiego pochodzenia. Zasługą Marka jest stworzenie nowego gatunku literackiego, zwanego ewangelią. Bowiem, kiedy Marek pisał swoje dzieło, nie istniał jeszcze schemat ciągłego opisu życia i działalności Jezusa. Pierwotna tradycja przekazywała dla potrzeb katechetycznych poszczególne słowa i czyny Jezusa, łączone w tematyczne cykle, pośród których mogły się znajdować: historia męki, nauczanie w przypowieściach, dyskusja z faryzeuszami i saduceuszami. Nikt przed Markiem nie podjął się skomponowania z tych elementów ciągłego opisu życia Jezusa. Marek uporządkował treść ewangelii w oparciu dwie myśli: geograficzną i teologiczną. Pierwsza z nich ma na względzie miejsca nauczanie Jezusa i na ich podstawie ukazuje całą jego działalność. Można tu wyróżnić następujące etapy: 1. wydarzenia przygotowujące wystąpienie Jezusa, 2. działalność Jezusa w Galilei, 3. działalność Jezusa poza Galileą 4. podróż do Jerozolimy, 5. działalność Jezusa w Jerozolimie, 6. Ostatnia Wieczerza, proces, Męka, Śmierć i Zmartwychwstanie. Powyższa struktura jest redaktorskim pomysłem Marka. Uporządkował on świadectwa Piotra według ustalonych ram geograficznych. Inni Ewangeliści, piszący później, przyjęli od niego ten ogólny schemat, ale cały materiał porządkowali według innych założeń teologicznych. Obok struktury geograficznej w Ewangelii według świętego Marka jest jeszcze struktura teologiczne. W oparciu o nią Marek dzieli się całości na dwie części, które w podobny sposób się zaczynają i kończą. Na początku każdej części jest mowa o głosie z nieba, który objawia Jezusa jako Syna Bożego, a na końcu jest wyznanie wiary w Jezusa jako Mesjasza i Syna Bożego. W takim ujęciu każda z części ma za zadanie doprowadzić do odpowiedzi na pytanie kim jest Jezus? Pytanie to pojawia się najpierw w ustach apostołów, a potem jest postawione przez samego Jezusa. Pierwsza część Ewangelii ukazuje więc Jezusa jako Mesjasza, który naucza o Królestwie Bożym i oczekuje od ludzi zrozumienia istoty tego królestwa. Jezus mówi tajemniczo przypowieściach i domaga się zachowania tajemnicy. W drugiej części Marek objawia Jezusa jako syna Bożego. Jezus nadal czyni cuda, ale już nie żąda, aby zachowano milczenie na temat jego czynów i ukrywania, kim On jest. Nauczanie koncentruje się wokół wymagań Królestwa i warunków jakie są potrzebne do spełnienia, aby stać się synem Królestwa.

O czytaniu:

2. Pierwotny tekst Ewangelii według świętego Marka kończył się na wierszu 8., słowami: „One [kobiety] wyszły i uciekły od grobu. Ogarnął je bowiem lęk i zdumienie. Nikomu też nic nie powiedziały, bo były przestraszone”. W późniejszych rękopisach znajdziemy przynajmniej trzy różne zakończenia tego dzieła. Zakończenie krótsze podkreśla pierwszeństwo (prymat) Piotra w gronie uczniów Jezusa oraz wypełnienie obietnic rozprzestrzenia się Ewangelii po całym świecie. To współczesna kontynuacja wiersza 8.: „Później jednak krótko opowiedziały wszystko, co im zostało oznajmione, tym, którzy byli z Piotrem. Potem, sam Jezus od Wschodu aż po Zachód rozpowszechnił przez nich świętą i nieprzemijalną naukę o wiecznym zbawieniu. Amen”.
3. Istnieje dłuższe zakończenie Ewangelii Marka, to, co w tekście znajdziemy w wersetach od 9. do 20. Jednak tego zakończenia brak w najstarszych i najważniejszych kodeksach i przykładach. Jego styl nieco różni się od stylu całej Ewangelii. Jednak już w V wieku Kościół uznał te wersety za natchnione i kanoniczne. W wielkim skrócie przedstawione są tutaj wydarzenia opisane w pozostałych Ewangeliach oraz w Dziejach Apostolskich. Zamieszczone są niewielkie dodatki, o których nie wspominają inne teksty. Jest nim zwłaszcza ostatnie polecenia Jezusa (Mk 16,15-18).
4. Zlecenie misyjne Jezusa przekazane uczniom ma charakter uniwersalny. Jego treścią jest cała Ewangelia. Tylko ten będzie zbawiony, kto uwierzy i zostanie ochrzczony – jest przekonaniem pierwotnego Kościoła, który chce kontynuować misję Jezusa.
5. Szczególny akcent położony jest na cuda towarzyszące misji. Pierwotny Kościół posiadał więc szczególne charyzmaty. Są one jednak skarbem ludzi wiary, którzy są w stanie mocą Bożą czynić znaki i cuda, wskazujące na uniwersalne panowanie Chrystusa, które głosi Ewangelia. Wiara Kościoła zasada się na wszechmocnym Słowie Pana. Taka wiara zdolna jest rozkazywać złym duchom i usposabia ona do otrzymania Ducha, który udziela charyzmatykom nowej mowy.
6. Całe stworzenie uczestniczy w grzechu Adama, dlatego też całe potrzebuje odkupienia i usłyszenia Ewangelii Jezusa Chrystusa (Rz 8,19-22). Aby osiągnąć zbawienie, należy wiarą odpowiedzieć na głoszone przez apostołów orędzie i przyjąć chrzest. Przyjęcie chrztu oznacza włączenie do wspólnoty Kościoła, który stwarza warunki do tego, aby wiara wierzących umacniała się i była źródłem postępowania. Ci, którzy odrzucają Ewangelię, sami zamykają się na Chrystusa i dokonane przez Niego odkupienie.