Wtorek, 8 grudnia 2020 r.

Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny

1. czytanie (Rdz 3, 9-15)

Wprowadzam nieprzyjaźń pomiędzy potomstwo twoje i potomstwo niewiasty

Czytanie z Księgi Rodzaju

Gdy Adam zjadł owoc z drzewa zakazanego, Pan Bóg zawołał na niego i zapytał go: „Gdzie jesteś?”

On odpowiedział: „Usłyszałem Twój głos w ogrodzie, przestraszyłem się, bo jestem nagi, i ukryłem się”.

Rzekł Bóg: „Któż ci powiedział, że jesteś nagi? Czy może zjadłeś z drzewa, z którego ci zakazałem jeść?”

Mężczyzna odpowiedział: „Niewiasta, którą postawiłeś przy mnie, dała mi owoc z tego drzewa i zjadłem”.

Wtedy Pan Bóg rzekł do niewiasty: „Dlaczego to uczyniłaś?”

Niewiasta odpowiedziała: „Wąż mnie zwiódł i zjadłam”.

Wtedy Pan Bóg rzekł do węża: „Ponieważ to uczyniłeś, bądź przeklęty wśród wszystkich zwierząt domowych i polnych; na brzuchu będziesz się czołgał i proch będziesz jadł po wszystkie dni twego istnienia. Wprowadzam nieprzyjaźń między ciebie a niewiastę, pomiędzy potomstwo twoje a potomstwo jej: ono zmiażdży ci głowę, a ty zmiażdżysz mu piętę”.

Komentarz

O Księdze:

Księga Rodzaju, choć jest pierwszą księgę Starego Testamentu, nie należy najstarszych. Jej tematyka poświęcona jest historii Narodu Wybranego począwszy od stworzenia świata, aż po dzieje Jakuba, zwanego Izraelem oraz jego synów, którzy dali początek 12. pokoleniom Izraela. Księga Rodzaju powstała na wygnaniu w Babilonii. Jej redakcja wiązała się z koniecznością nowego zdefiniowania tożsamości ludu Izraela po utracie niezależności politycznej i w sytuacji przymusowych przesiedleń, które doprowadziły do rozproszenia Izraelitów pośród obcych narodów. W świetle dawnych przekazów i tradycji, autorzy Księgi Rodzaju starali się ukazać wspólne pochodzenie wszystkich plemion Izraela, ich szczególną relację z Bogiem i niezwykłe powołanie do bycia znakiem Bożej woli i błogosławieństwem dla wszystkich narodów. Izrael i ci nie muszę wstydzić się swoich słabości klęski. Wobec chyba Bill oni powinni odwołać się do wiary swojego wspólnego przód wspólnego przodka Abrahama, aby tak jak on stawia stawać się książętami Boga źródłem błogosławieństwa. Izraelici żyjący w obcej ziemi mogli znaleźć w tej książce źródło nadziei i zachętę do uczciwego życia. Przykład Józefa, który w obcym kraju osiągnął najwyższe godności, przekonywał, aby nie ulegać pokusom życia według zwyczajów pogan. Jego przebaczenie ofiarowane braciom, którzy wyrządzili mu krzywdę, przypominało o więzach, które powinny być mocniejsze od wzajemnych urazów i uprzedzeń. Jego pragnienie powrotu do ziemi obiecanej Abrahamowi motywowało, aby wygodnego życia w obcym kraju nie przedkładać nad własną ojczyznę. Dla Izraelitów powracających z przesiedlenia do swojego kraju Księga rodzaju byłam także manifestem, potwierdzających ich prawa do tej ziemi.
Opisy zawarte w pierwszych 11. rozdziałach Księgi Rodzaju są najtrudniejsze do interpretacji (dlatego nie rozpoczynajmy czytania Biblii od początku). Nie mogą być traktowane jako informacje o tym jakie były początki wszechświata i jakie wydarzenia miały miejsce przy jego powstawaniu. Autorzy Księgi Rodzaju korzystali z powszechnie znanych w ich czasach opowiadań o początku świata i posłużyli się nimi, aby wyjaśnić czytelnikom sens i cel stwórczego aktu dokonanego przez Boga. W przesłaniu tym znajdujemy pełną wiarę i odpowiedź na podstawowe pytania związane z pochodzeniem świata i człowieka, a także z celem, dla którego istnieją wszelkie stworzenia. Podkreślam, ważne jest, że teologiczny opis początków świata mówi, dlaczego powstał świat i człowiek?; jaki jest sens i cel ich istnienia? Tym, w jaki sposób powstał świat i człowiek zajmują się nauki szczegółowe. Drugi ważny temat 11. rozdziałów Księgi Rodzaju do dotyczy natury i skutków ludzkiego grzechu. Chociaż zło wprowadza chaos w harmonię stworzenia, nie niweczy planu Bożego. Człowiek dopuszczający się zła jest wprawdzie osłabiony i zaślepiony, Bóg jednak, zamiast tylko karać, wychodzi mu naprzeciw. Historia o Noem pokazuje, że Bóg w swoich wymaganiach i sądzie bierze pod uwagę ludzką słabość i napełnia ludzi nadzieją na ostateczne przezwyciężenie grzechu i śmierci. Opowiadanie o wieży Babel ukazuje, że ludzie którzy pragną budować swoją wielkość bez Boga, skazani są na ostateczną klęskę w rozproszeniu. Powołanie i opowiadania o Abrahamie rozpoczynają drugi etap dziejów ludzkości. W przeciwieństwie do budowniczych wieży Babel nie dąży on do tego, aby budować swoją wielkość, ale przyjmuje Boże obietnice i wyrusza w podróż do kraju, który jest mi nieznany. Choć dzieje patriarchów dotyczą początku Izraela, redaktorzy nie pomijają reszty ludzkości. Widać też to w obietnicach danych Abrahamowi.
Przymierze z Abrahamem ukazane w rozdziale 17. ukazuje, że Bóg potrzebuje zaangażowania ze strony człowieka. Człowiek więc ma przyjąć suwerenną i łaskawą wolę Boga Wszechmogącego. Z tym jednak wiąże się żądanie Boże: „Służ mi i bądź nieskazitelny”, co dosłownie brzmi: „chodź w mojej obecności”, co dla ludu koczowniczego, jakim był Izrael, przenoszącego się z miejsca na miejsce miało to ogromne znaczenie.
Dzisiejszy fragment to część opowiadania, które wyjaśnia sens obrzezania. Obrzezanie było znakiem przymierza. Obrzezanie praktykowano w starożytności u wielu narodów. Najstarsze świadectwa o nim pochodzą z Egiptu. Zachowane ilustracje z trzeciego tysiąclecia przed Chrystusem ukazują obrzezanie młodzieńców około osiemnastoletnich. Jednak praktyka ta nie miała charakteru religijnego, lecz stanowiła rodzaj inicjacji do życia małżeńskiego. U Hebrajczyków przeciwnie – chłopczyk 8-dniowy ma być obrzezany na znak przymierza z Jahwe. Jest to dobrowolnie wybrany przez Boga znak przynależności do Ludu Bożego. Odnosi się też do wszystkich, którzy chcą zawrzeć przymierze z Nim. Nie ma tutaj więc wymiaru narodowego, lecz świadomość przynależności do Bożego. Z czasem jednak prorocy będą mocno podkreślać, że nie chodzi o sam znak dokonany na ciele, lecz o jego stronę moralną. Po wiekach święty Paweł rozwinie tę myśl do końca, protestując przeciw próbom zobowiązania nawróconych pogan do poddania się obrzezaniu (Ga 6,15).
W historii Abrahama więc zbiegają się 3 wątki tematyczne: 1. Słowo, które Abraham usłyszał i poszedł za nim, 2. Obietnica najdalej idąca, wykraczająca poza ramy jego życia – „będziesz ojcem mnóstwa narodów” 3. Przymierze które prowadzi do Przymierza na Synaju, w którym Pan Bóg przekaże narodowi 10 przykazań Bożych.
Abram otrzymuje określone wymagania moralne, a przymierze z Bogiem zawarte będzie się rozciągać na jego potomków. Do Przymierza jest też dodany znak obrzezania, który zapewnia – jak wspomniane było wcześniej – przynależność do Ludu Bożego. Obrzezanie ma swoją głęboką wymowę. Skoro dokonano go na organie rodnym, wiązani jego sens z płodnością, którą uważna za jeden z największych darów Bożych. Wlewana przy tym krew, kojarzy się z ofiarą, którą człowiek składa Bogu za Jego błogosławieństwo. Inicjatywa przymierza wychodzi od Boga, ale oczekuję On właściwej postawy od człowieka. Abraham słysząc o konkretnym czasie narodzin syna Izaaka (w. 24-27), niezwłocznie dokonuje obrzezania, które wyraża jego posłuszeństwo Bogu. Przymierzu towarzyszy również zmiana imion, co wskazuje na nowe zadania wyznaczone przez Boga swoim wybranym.

O czytaniu:

Dzisiejszy fragment został zaczerpnięty z opowiadania (Rdz 3,1-24), które dotyczy pochodzenia zła, a jednocześnie odnosi się do problemu ludzkiej śmierci. Czytanie staje się zrozumiałe w kontekście całego opowiadania. Szczególną postacią jest w nim wąż, który tutaj symbolizuje podstęp, przewrotność, podejrzliwość, niezadowolenie, nieposłuszeństwo, kłamstwo. Ludzie ulegają tym wadom, ponieważ pozwalają, aby zawładnęło nimi pożądanie (w. 6), czyli fałszywe przekonanie, że człowiek może być jak Bóg (w. 5). Istotą pożądania jest więc ludzka pycha. Ona jest korzeniem wszelkiego zła, którego dopuszcza się człowiek. Pycha w najbardziej dotkliwy sposób niszczy miłość – największy dar Boga. Dialog pomiędzy człowiekiem i wężem w obrazowy sposób ukazuje, jak człowiek może stopniowo zbliżać się do zła i w konsekwencji mu ulec. Ludzie upadają, ponieważ wątpią w prawdomówność Boga, nie chcą być Mu posłuszni i podważają prawdę, którą objawił. W ludzkich postawach można zaobserwować podwójną naiwność. Ludzie najpierw sądzą, że zło jest atrakcyjne, potem ulegają złudzeniu, że zdołają mu się przeciwstawić. Poddanie się złu sprawia, że człowiek zaczyna postrzegać Boga jako przeciwnika. Snuje niejako domysły, że Bóg ukrywa przed nim coś, co mu się należy. Złamanie zakazu Boga nie prowadzi, wbrew oczekiwaniom, do uzyskania nadprzyrodzonej wiedzy (w. 5), ale sprawia, że ludzie poznają swoją nędzę. Ujawnia się ona we wzajemnym lęku przed sobą, czego znakiem jest zrobienie sobie przepasek (w. 7), i w lęku przed Bogiem, przed którym ludzie zaczynają się chować (w. 8). Przed Bogiem nie można się jednak ukryć. Zresztą On szuka upadłych ludzi. Czyni to dlatego, że chce ich uchronić przed dalszymi upadkami, uświadomić im błąd i pokazać sposób naprawienia zaistniałej sytuacji (w. 15). Gdy Bóg znajduje ludzi (w. 9), ujawnia się kolejny skutek zła. Nie potraﬁą oni uznać swojej winy, ale próbują zrzucać odpowiedzialność na innych (ww. 11-13). Bóg nie wymierza ludziom kary. Pozwala jedynie, aby doświadczyli na sobie skutków własnego wyboru. Konsekwencje grzechu nie są takie same dla mężczyzny i kobiety. Kobieta, która miała otrzymywać od mężczyzny miłość, dozna z jego strony dominacji. Dlatego nigdy nie będą zaspokojone najgłębsze pragnienia jej serca. Ból rodzenia dotyczy tego, że potomstwo, które wyda, będzie się nienawidzić (Rdz 4,8). Mężczyzna, który miał panować nad materią, odtąd będzie się z nią zmagał wśród licznych niepowodzeń, co go też upokorzy. Praca, zamiast być dla niego źródłem satysfakcji, przyniesie mu rozczarowanie i brak poczucia spełnienia. Wskutek nieposłuszeństwa ludzi wobec Boga pojawiła się dysharmonia między nimi a przyrodą. Zanim Bóg ukazał ludziom skutki ich czynu, przeklął węża (w. 14). Ustanawia też stan nieprzyjaźni między wężem a ludźmi (w. 15), co oznacza, że ludzie mimo popełnionego zła nie stali się źli z natury. Natura ludzka została skażona, ale ostatecznie zło będzie zwyciężone i człowiek odzyska jedność z Bogiem i ludźmi. Werset 15 bywa przez chrześcijan nazywany Protoewangelią. Zapowiedź zwycięstwa nad wężem, w którym widziano szatana, odnoszono także do Maryi. Tekst oryginalny wskazuje jednak, że głowę węża zmiażdży potomek kobiety. Potomkiem tym jest Chrystus Jezus zrodzony z Dziewicy Maryi. On przez swoją Śmierć i Zmartwychwstanie dokona całkowitego wyzwolenia ludzi od zła i jego skutków. Uwolni również ludzi od szczególnie bolesnej konsekwencji grzechu, jaką jest śmierć ciała. Chrystus swoją śmiercią nada ludzkiej śmierci nowe znaczenie. Stanie się ona przejściem do wieczności, w której Bóg oczekuje człowieka. W wersecie 22 ukryta jest ironia, wyrażająca raczej współczucie Boga, który nie z chęci odwetu, lecz z miłosiernej troski usuwa ludzi z ogrodu Eden i każe im uprawiać rolę. Człowiek sam pozbawił się uprzywilejowanego stanu, którego symbolem było przebywanie w ogrodzie Eden.

Psalm (Ps 98, 1-4)

Śpiewajcie Panu, bo uczynił cuda

Śpiewajcie Panu pieśń nową,
albowiem uczynił cuda.
Zwycięstwo Mu zgotowała Jego prawica
i święte ramię Jego.

Śpiewajcie Panu, bo uczynił cuda

Pan okazał swoje zbawienie,
na oczach pogan objawił swoją sprawiedliwość.
Wspomniał na dobroć i na wierność swoją
dla domu Izraela.

Śpiewajcie Panu, bo uczynił cuda

Ujrzały wszystkie krańce ziemi
zbawienie Boga naszego.
Wołaj z radości na cześć Pana, cała ziemio,
cieszcie się, weselcie i grajcie.

Śpiewajcie Panu, bo uczynił cuda

Komentarz

Dzisiejszy Psalm 98., to hymn o królowaniu Boga. Zawarta jest w nim symbolika liczb, która przygotowuje już obrazy Apokalipsy św. Jana. Siedem cech Boga (cuda, świętość, zbawienie, sprawiedliwość, łaska, wierność i prawość) objawia się w czterech elementach kosmosu (morze, ziemia, rzeki i góry). Siedem razy wymienione jest imię Boga, siedem razy ukazane jest Jego działanie (dokonał, sprawiła Jego prawa ręka, ukazał, objawił, przypomniał, przychodzi, będzie sądził) i jest wyliczonych siedem sposobów oddawania Mu chwały (wzywaj radośnie, śpiewajcie, cieszcie się, grajcie, chwalcie, zagrzmi, klaszczą). Słownictwo, podobne jak w Księdze Izajasza (rozdz. 40 – 55), wskazuje na kontekst przesiedlenia babilońskiego. Zbawiciel Izraela jest zarazem królem całej ziemi. Autor wzywa do powszechnego kultu Boga: ludzki śpiew ma się włączyć w „liturgię” kosmosu. Wydźwięk eschatologiczny Psalmu 98. ułatwia jego lekturę chrześcijańską, zwróconą ku Paruzji – powtórnemu przyjściu Jezusa. Kościół to nowy dom Izraela, osłaniany Bożą łaską i wiernością; nie może on powielać wzorców doczesnych władców (Mt 20,25-28), gdyż przygotowuje przyszłe królestwo (Ap 21 – 22).

2. czytanie (Rz 15, 4-9)

Chrystus zbawia wszystkich ludzi

Czytanie z Listu świętego Pawła Apostoła do Rzymian

Bracia:

To, co niegdyś zostało napisane, napisane zostało dla naszego pouczenia, abyśmy dzięki cierpliwości i pociesze, jaką niosą Pisma, podtrzymywali nadzieję. A Bóg, który daje cierpliwość i pociechę, niech sprawi, abyście wzorem Chrystusa te same uczucia żywili do siebie i zgodnie jednymi ustami wielbili Boga i Ojca Pana naszego, Jezusa Chrystusa.

Dlatego przygarniajcie siebie nawzajem, bo i Chrystus przygarnął was ku chwale Boga. Mówię bowiem: Chrystus stał się sługą obrzezanych dla okazania wierności Boga i potwierdzenia przez to obietnic danych ojcom oraz po to, żeby poganie za okazane sobie miłosierdzie uwielbili Boga, jak napisano: „Dlatego oddawać Ci będę cześć między poganami i śpiewać imieniu Twojemu”.

Komentarz

O Księdze:

Rzym jako stolica Imperium była miejscem, do którego przybywali ludzie ze wszystkich stron cesarstwa. Znaczną część mieszkańców miasta stanowili przybysze ze Wschodu, a wśród nich liczni Żydzi. Zaistniał w ten sposób społeczność żydowska stał się miejscem narodzin wspólnoty chrześcijańskiej. Fakt ten wywołał jednak gwałtowne spory wśród samych Żydów i wyniku tych nieporozumień Cesarz Klaudiusz w roku 49 po narodzeniu Chrystusa wydał edykt nakazujący Żydom opuszczenie Rzymu. Kościołowi rzymskiemu groził więc rozpad. W mieście pozostali jednak chrześcijanie pogańskiego pochodzenia, nie związani z żydowską synagogę. Dzięki nim Kościół Rzymie nie przestał istnieć i zdołał przetrwać następstwa edyktu. Kiedy 5 lat później pozwolono Żydom wrócić do Rzymu, przybyli wśród nich chrześcijanie żydowskiego pochodzenia. Zastali oni zorganizowaną wspólnotą kościelną, która nawet znacznie się powiększyła. Paweł zorientował się, że taka sytuacja budziła napięcia i rywalizację między chrześcijanami żydowskiego i pogańskiego pochodzenia. Dlatego wysłał list, aby przestrzec przed błędami. Największym błędem był fakt, że Żydzi i poganie sądzili, iż usprawiedliwienie przez Boga, a w konsekwencji zbawienie jest dziełem ich gorliwości i praktyk. Jedni i drudzy jednak pobłądzili. Błąd Żydów polegał na przekonaniu, że samo posiadanie Prawa uwolni ich od gniewu Bożego. Błąd pogan, szczególnie Greków, rodził się z zachwytu nad własną mądrością, która jednak nie szła w parze z ich postępowaniem. Paweł stwierdza że zarówno dla Żydów, jak i dla pogan przyszedł Chrystus, aby wyzwolić ich potępienia. Wiara w Ewangelię, którą głosił, jest ocaleniem dla każdego. Wiara sprawia również, że zniesione zostają wcześniejsze różnice i podziały między ludźmi, a wszyscy zyskują równość przed Bogiem. Wszyscy wierzący mają więc taki sam udział w łaskach Bożych dających zbawienie.

O czytaniu:

Wcześniej Apostoł stwierdza, że mocni w wierze, do których sam się zalicza, powinni z cierpliwością wspierać słabych. Postawa taka wymaga wyrzeczenia się siebie. Nie można jednak pomocy słabym rozumieć w ten sposób, że bezkrytycznie przyjmuje się wszelkie ich zachowania. Cierpliwość, łagodność i pomoc wobec słabych w wierze mają swój cel. Jest nim rzeczywiste dobro poszczególnych osób i ich duchowy wzrost. Stąd życzliwość powinna być przeniknięta roztropnością. Źródłem wiedzy, jak postępować wobec innych, są słowa zawarte w Piśmie Świętym. Każdy, kto wpatruje się w Chrystusa – odwieczne słowo Boga Ojca, jest wierny Jego nauce i pragnie jak najlepiej wypełnić Jego wolę. Będzie potrafił tak wybierać, żeby służyło to jedności we wspólnocie i wzrostowi świętości jej członków, czego oznaką jest zgodne oddawanie czci Bogu.
W tej części listu Paweł jeszcze raz powraca do tematu współzależności między Żydami i poganami. Wcześniej apostoł mówił o udziale pogan w darach łaski (Rz 3,21 – 4,25), a także uprzywilejowanym miejscu Izraela w historii zbawienia (Rz 9 – 11). Teraz wzywa pogan do uznania i wielbienia Bożego miłosierdzia. To właśnie dzięki Bożemu miłosierdziu każdy człowiek otrzymuje wiarę i jest zdolny żyć nadzieją płynącą z wiary. Miłosierdzie Boga jest podstawą istnienia wspólnoty wiary, do której Bóg powołuje ludzi grzesznych i słabych. Każdy, kto jest świadomy, że jemu samemu odjęto ciężar win, będzie z przyjaźnią i wyrozumiałością zwracał się ku innym. Będzie również potrafił patrzeć na innych spojrzeniem Boga i będzie przyjmował ich mimo słabości, które posiadają. Postawy takie mają charakteryzować wszystkich wierzących. Swoistym sprawdzianem tego, czy człowiek rzeczywiście otworzył się na Boże miłosierdzie, jest trwanie w niezłomnej nadziei. Ona sprawia, że każda chwila życia przeniknięta jest wiarą w dobroć Boga i otwartością na Jego dary.

Ewangelia (Łk 1, 26-38)

Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą

Słowa Ewangelii według świętego Łukasza

Bóg posłał anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret, do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja.

Anioł wszedł do Niej i rzekł: „Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą, błogosławiona jesteś między niewiastami”.

Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co miałoby znaczyć to pozdrowienie.

Lecz anioł rzekł do Niej: „Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca”.

Na to Maryja rzekła do anioła: „Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?”

Anioł Jej odpowiedział: „Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. A oto również krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta, która uchodzi za niepłodną. Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego”.

Na to rzekła Maryja: „Oto Ja służebnica Pańska, niech Mi się stanie według twego słowa!”

Wtedy odszedł od Niej anioł.

Komentarz

O księdze:

Autorem trzeciej ewangelii jest Łukasz, który był towarzyszem Pawła. Ewangelia została napisana do pogan, szczególnie z kręgu kultury greckiej, którzy przyjąwszy Ewangelię i chrzest w imię Jezusa stali się chrześcijanami. Istotnym celem dzieła Łukasza (dziełem Łukasza jest Ewangelia i Dzieje Apostolskie) było przygotowanie chrześcijan do podjęcia misji ewangelizacyjnej wśród narodów. Kościół przestawał być małą grupa ludzi którzy wzajemnie się znają, i przeradzał się w społeczność bardzo zróżnicowaną, wymagającą od jej członków uniwersalizm i wielkiej otwartości na wszystkie ludy. Ewangelia wg świętego Łukasza i Dzieje Apostolskie stanowią dwie części jednego dzieła. Redagując Ewangelię, Łukasz znał już tekst świętego Marka. To tłumaczy pewne podobieństwa w tych Ewangeliach. Szczególną rolę w Ewangelii świętego Łukasza odgrywa i Jerozolima. W tym mieście dokonują się najważniejsze wydarzenia z ziemskiego życia Jezusa. Formacja uczniów dokonuje się w drodze do Jerozolimy. W Jerozolimie, a nie jak u pozostałych ewangelistów w Galilei, Zmartwychwstały Chrystus spotyka się ze swoimi uczniami. Ewangelia ma być głoszona, począwszy od Jerozolimy i z tego miejsca Kościół będzie się rozszerzał, aż obejmie swoim zasięgiem cały świat. Charakterystyczną części od Ewangelii według świętego Łukasza stanowią przypowieści: o miłosiernym Samarytaninie, o miłosiernym Ojcu, o bogaczu i Łazarzu oraz o faryzeuszu i celniku. Tylko Łukasz opisuje sceny przedstawiające miłość Jezusa do grzeszników. Odnotowuje też cuda, których nie ma w innych Ewangeliach: wskrzeszenie młodzieńca, uzdrowienie chorej kobiety czy oczyszczenie dziesięciu trędowatych. W swoim dziele św. Łukasz chce odpowiedzieć na pytanie: jaki jest cel i sens istnienia chrześcijaństwa świecie? Ukazuje, że historia Jezusa i dzieje Kościoła, który On założył, są wypełnieniem starotestamentowych obietnic danych przez Boga. Historia Jezusa i w konsekwencji historia Kościoła stanowią ostatni etap historii zbawienia. Epoka ta zakończy się powtórnym przyjściem Chrystusa i dokonanie sądu nad światem. Czas Kościoła zawarty pomiędzy pierwszym i drugim przyjściem Jezusa na ziemię jest czasem ostatecznym. Nie jest to tylko epoka w której pielęgnuje się pamięć o Jezusie. Zmartwychwstały Chrystus cały czas działa w swoim Kościele i poprzez swój Kościół. Jezus przemierza wraz z Kościołem drogę, która prowadzi ostatecznie do spotkania z Bogiem.

O czytaniu:

Punktem centralnym sceny Zwiastowania jest ukazanie przyszłości Dziecka, które się narodzi (ww. 32n). Dziecko to jest Synem Bożym. Bóg da Mu tron Jego ojca Dawida, to znaczy, że Jezus zostanie ustanowiony Chrystusem. Będzie On panował wiecznie. W Nim spełnią się wszystkie obietnice mesjańskie. To główne przesłanie jest wzbogacone wypowiedzią, że Jezus został poczęty bez współudziału mężczyzny. Maryja poczęła i urodziła Syna, pozostając dziewicą. Wyznanie, że Jezus jest obiecanym Chrystusem i Synem Bożym, spotykamy w całej tradycji NT. Jest to najstarszy depozyt wiary Kościoła. Wypowiedź o poczęciu Jezusa za sprawą Ducha Świętego znajduje się tylko w tym tekście i w Mt 1,18-25. Funkcją tej wypowiedzi jest podkreślenie i uwydatnienie Bożego synostwa Jezusa. Z tym wiąże się znaczenie wyrażenia, że moc Najwyższego osłoni Maryję(w. 35). Ona bowiem, nosząc w swoim łonie Jezusa, została osłonięta mocą Bożą, tak jak niegdyś Bóg osłaniał obłokiem arkę z Dziesięcioma przykazaniami (Wj 40,35). Maryja stała się więc Arką Nowego Przymierza, w której Bóg objawił swoją obecność wobec wszystkich ludzi, a nie tylko wobec ludu izraelskiego. Maryja zgadza się pełnić w historii zbawienia taką rolę (w. 38).