5 kwietnia 2020 r.

VI niedziela Wielkiego Postu, Palmowa

5 kwietnia 2020 r.

Procesja z Palmami

Ewangelia (Mt 21, 1-11)

Wjazd Jezusa do Jerozolimy

Słowa Ewangelii według Świętego Mateusza

Gdy się zbliżyli do Jerozolimy i przyszli do Betfage na Górze Oliwnej, wtedy Jezus posłał dwóch uczniów, mówiąc im: «Idźcie do wsi, która jest przed wami, a zaraz znajdziecie uwiązaną oślicę i przy niej źrebię. Odwiążcie je i przyprowadźcie do Mnie. A gdyby wam ktoś coś mówił, powiecie: „Pan ich potrzebuje i zaraz je odeśle”».

A stało się to, żeby się spełniło słowo Proroka: «Powiedzcie Córze Syjonu: Oto Król twój przychodzi do ciebie łagodny, siedzący na osiołku, źrebięciu oślicy».

Uczniowie poszli i uczynili, jak im Jezus polecił. Przyprowadzili oślicę i źrebię i położyli na nie swe płaszcze, a On usiadł na nich. Tłum zaś ogromny słał swe płaszcze na drodze, a inni obcinali gałązki z drzew i słali nimi drogę. A tłumy, które Go poprzedzały i które szły za Nim, wołały głośno:

«Hosanna Synowi Dawida!
Błogosławiony Ten, który przychodzi w imię Pańskie!
Hosanna na wysokościach!»

Gdy wjechał do Jerozolimy, poruszyło się całe miasto, i pytano: «Kto to jest?» A tłumy odpowiadały: «To jest prorok, Jezus z Nazaretu w Galilei».

Komentarz

Po raz kolejny wypełniają się zapowiedzi Starego Testamentu o przyjściu Chrystusa, króla pokoju (Za 9,9). Uroczysty wjazd Jezusa do Jerozolimy przypomina także podróż Salomona do Gichonu. Po ogłoszeniu Salomona królem, Dawid rozkazał, aby jego syna posadzono na oślicę i uroczyście zaprowadzono na miejsce, gdzie miał zostać namaszczony na króla (1 Krl 1,33-35; 2 Krl 9,13). Ewangelista nie pozostawia wątpliwości, że do Jerozolimy przybywa oczekiwany od wieków król pokoju. Przedstawia Jezusa jako władcę duchowego i podkreśla, że jest on nie tylko oczekiwanym Chrystusem, ale także Bogiem. Przybywa jednak do ludzi jako władca pokorny, przynoszący pokój i radość. Po raz pierwszy Jezus zezwolił tłumom na entuzjastyczne, publiczne wyrazy szacunku dla swojej osoby. Z pewnością jednak nie wszyscy uczestnicy uroczystego wyjazdu do Jerozolimy, nazywając Jezusa synem Dawida, widzieli w Nim władcę duchowego. Dla wielu był On ziemskim królem, który wkracza do świętego miasta, aby odebrać władzę Rzymianom. Nie należy się dziwić, że towarzyszące Jezusowi tłumy zwolenników znikną w następnych dniach, gdy Jezus zawiedzie ich oczekiwania.
Jeruzalem miasto Mesjasza. Bezpośredni adresaci Ewangelii dobrze wiedzieli o znaczeniu Jerozolimy. Było to miasto Dawida, miasto Mesjasza. Ale jest to też miasto głuche i ślepe. Większość działalności Jezusa – Mesjasza koncentrowała się w Galilei, ale w końcu musiał przybyć do Jerozolimy. Jego pojawienie się w Jerozolimie to centralny moment w mesjańskim objawianiu, Jak Go przyjmie miasto Dawida? Odpowiedź wobec tego, który przychodzi byłam powściągliwa i pełna rezerwy, właściwie negatywna. Miasto nie dostrzega woli Bożej, nie dostrzega czasu zbawienia. W uroczystym wydarzeniu wjazdu do Jerozolimy jest ostrzeżenie. Już niedługo święte miasto, miasto wielkiego króla, stanie się miastem, które zabija proroków.
Jezus – Mesjasz. Jezus wkracza do Jerozolimy łagodny, wkracza jako król. Niewielu ludzi rozumie Jego posłannictwo. W ich pojęciu mesjański król, syn Dawida powinien odznaczać się mocą zdolną do odrzucania władzy rzymskiej i ustanowienia królestwo Izraela. To właśnie dlatego Jezus zabraniał wcześniej ogłaszać siebie Mesjaszem. Do tego czasu obowiązywała tajemnica mesjańską. Odtąd, z powodu bliskich dni męki, nie ma już takiej potrzeby. Identyfikacja Jezusa dokonana przez tłumy była słuszna: Jezus jest Mesjaszem i królem. Inaczej jednak miała się rzeczy z identyfikacją i wyobrażeniami królestwa mesjańskiego.
Opowiadanie o przybyciu Jezusa do Jerozolimy bardzo mocno wpłynęło na pobożność pasyjną. Łatwość obrazowego pokazania tej sceny przyczyniła się do powstania liturgicznych przedstawień. Podróżniczka Egeria opisuje Niedzielę Palmową w IV wieku w Jerozolimie. Biskup wraz z wspólnotą gromadzili się przed południem na górze Oliwnej. Tam śpiewano odpowiednie pieśni. Około godziny 5 wieczorem odczytywano fragment Ewangelii o uroczystym wjeździe Jezusa do Jerozolimy. Następnie cały orszak udał się z gałązkami i śpiewem do kościoła Zmartwychwstania Pańskiego, towarzysząc biskupowi, który jechał na osiołku. Zwyczaj procesji z palmami wkrótce przedostał się z Jerozolimy na Zachód Europy.

1. czytanie (Iz 50, 4-7)

Nie zasłoniłem mojej twarzy przed zniewagami i wiem, że nie doznam wstydu

Czytanie z Księgi proroka Izajasza

Pan Bóg mnie obdarzył językiem wymownym, bym umiał pomóc strudzonemu krzepiącym słowem. Każdego rana pobudza me ucho, bym słuchał jak uczniowie. Pan Bóg otworzył mi ucho, a ja się nie oparłem ani się nie cofnąłem.

Podałem grzbiet mój bijącym i policzki moje rwącym mi brodę. Nie zasłoniłem mojej twarzy przed zniewagami i opluciem.

Pan Bóg mnie wspomaga, dlatego jestem nieczuły na obelgi, dlatego uczyniłem twarz moją jak głaz i wiem, że wstydu nie doznam.

Komentarz

Prorok Izajasz pełni swoje posłannictwo w burzliwym czasie wojen spowodowanych wzrostem militarnej potęgi Asyrii w VIII wieku przed Chrystusem. Według starożytnej tradycji żydowskiej Izajasz za swoją dzielność poniósł śmierć męczeńską. Chociaż następuję wydarzenia wielokrotnie potwierdzały słuszność przewidywań proroka, to za życia proroka jego nauczanie nie został powszechnie przyjęte. Proroctwo Izajasza było przechowywane jedynie przez małe grupy jego uczniów. Dopiero 200 lat później, podczas wygnania do Babilonii, jego przesłanie zostało na nowo odkryte i przyjęte, ponieważ przekonywująco objaśniał historia Izraelitów, a zarazem jego nauczanie ożywiało nadzieję na przyszłość.
Księga proroka Izajasza składa się z trzech części, które odnoszą się do kolejnych doświadczeń historycznych Narodu Wybranego. Pierwsza, jest odpowiedzią na sytuację zagrożenia ze strony Asyrii. Król widząc nadciągającą siłę militarną rozpoczyna pertraktacje polityczne z najeźdźcą. Prorok piętnuje takie zachowanie i nakazuje zaufać Bogu. W swoim nauczaniu wzywa do nawrócenia i powrotu do wypełniania Bożych przykazań oraz zobowiązań wypływających z Przymierza na Synaju. Taka postawa wraz z przekonanie, ze Bóg sam zaopiekuje się swoim ludem ma ochronić naród przed klęską. Prorok piętnuje nadmierne bogacenie się wąskiej grupy społeczeństwa. Podkreśla, że brakuje solidarności między Izraelitami. Niesprawiedliwości społecznej i wyzysku nie da się pogodzić z wiarą Izraela. Sprawiedliwość, której domaga się Bóg wymaga poszanowania praw ludzi ubogich oraz takiego zorganizowania życia społecznego, aby najsłabsi zostali otoczeni niezbędną troską. W tej pierwszej części Księgi Izajasza na uwagę zasługuje księga Emanuela, w której Bóg zapowiada przyjście królewskiego Mesjasza. Radosny ton zapowiedzi Emanuela podtrzymuje nadzieję w czasach niebezpieczeństwa oraz pozwalają wierzyć, że ostatnim słowem Boga dla Izraela i ludzkości będzie zbawienie. Izajasz podkreśla że brak nawrócenia i powrotu do Bożego prawa skutkować będzie klęską narodu, którego znakiem będzie zwycięstwo Asyrii. Nie posłuchano wezwania Izajasza. Izrael został zniszczony. Druga część Księgi Izajasza to Księga pocieszenia. Została napisana po zniszczeniu Izraela i Judy, kiedy to Babilończycy deportowali najznamienitszych obywateli do Persji. Trudne doświadczenie wygnania pozwalają dokonać rozrachunku z własną przeszłością. Prawie 200 lat po śmierci Izajasza powrócono do Jego proroctw. W ich świetle autor natchniony przypomina, że jest jeden Bóg, Jahwe, i on ma całą rzeczywistość świata w swoich rękach. Nic nie dzieje się bez Jego zgodny. Skoro tak, wygnanie także jest Jego znakiem. Wezwaniem do nawrócenia. Według proroka naród stracił niezależność państwową i został wygnany z powodu własnych grzechów. Ale Bóg może odwrócić swój gniew i nadal pragnie obdarzyć świat zbawieniem i sprawiedliwością. Pobyt na wygnaniu ukazał, że czasy wszystkich potęg politycznych i militarnych przemijają, a tylko Bóg ukazuję swoją niezmienną moc i panowanie. Do realizacji swoich planów posługuje się nawet królami pogańskimi, którzy Jego słuchają. W tej drugiej części Księgi proroka Izajasza ważne miejsce zajmują cztery pieśni o Słudze Jahwe opisujące dramat wybrańca Bożego, który zostaje w poniżeniu zamordowany, aby wysłużyć narodowi wyzwolenie. Trzecia część Księgi Izajasza nazywana jest Księgą triumfu. Odnosi się do momentu powrotu z wygnania Izraelitów po edykcie pogańskiego króla uwalniającym z niewoli babilońskiej. Te wydarzenia potwierdzają spełnianie się obietnic Bożych. Jednak sytuacja, jaką zastali repatrianci po powrocie do ojczyzny, okazała się daleka od oczekiwań, nie tylko w sferze społecznej i religijnej, ale i materialnej. Bóg jednak potwierdza, że pełna realizacja Jego obietnic wymaga wysiłku zbudowania nowej wspólnoty opartej na Bożym Prawie.
W dzisiejszym czytaniu usłyszymy trzecią pieśń o słudze Pana. Fragment skierowany do wygnańców w Babilonii, którzy są zniechęceni i rozbici. Nie wierzą w powrót do Ojczyzny, nie wierzą, że wszystko może się zmienić, bowiem widzą, iż Babilończycy stanowią jeszcze potęgę militarną i polityczną. Jednak sługa Jahwe został wezwany, aby słowem pokrzepić strudzonych. Jest to misja skierowana do Izraela, który jest rozżalony i zapomniał, że Bóg daje moc strudzonemu i pomnaża siły bezsilnego. Sługa Pana jest zdolny do podjęcia tej misji, ponieważ w przeciwieństwie do Izraela, który pozostaje głuchy na Boże Słowo, On codziennie z gotowością przyjmuje postawę ucznia i słucha. W przeciwnościach może liczyć na Boga, który go wspiera, dlatego nie załamuje się, lecz cierpliwie znosi zadawane mu cierpienia. Wobec zła nie używa siły, wzywa jedynie swoich przeciwników do konfrontacji sądowej wobec Boga. Sługa ma pewność, że Bóg – sprawiedliwy sędzia wykaże jego niewinność i zniszczy przeciwników. Kontekst rozprawy sądowej ma przypomnieć o zadaniach Sługi, jakim jest zaniesienie narodom prawo. Prorok nie identyfikuje Sługi, o którym mówi z żadną konkretną postacią historyczną. Misja Sługi jest bowiem zadaniem każdego wierzącego, który wezwany jest do przyjmowania Bożego Słowa i do odważnego świadczenie o swojej wierze. Chrześcijanie w słowach tej pieśni dostrzegają przede wszystkim osobę Jezusa Chrystusa i Jego przykład wierności, aż do śmierci. Jego zwycięstwo potwierdza naukę proroka, że Pan Bóg wspiera swoje Sługi i że ich cierpienie spowodowane wiernością Bożemu Słowo nie będzie zapomniane.