Poniedziałek, 25 lipca 2022 r. – Święto św. Jakuba Apostoła

Poniedziałek, 25 lipca 2022 r.

Święto św. Jakuba Apostoła

1.czytanie (2 Kor 4, 7-15)

Bóg, który wskrzesił Jezusa, przywróci życie także nam

Czytanie z Drugiego listu świętego Pawła Apostoła do Koryntian

Bracia:

Przechowujemy skarb w naczyniach glinianych, aby z Boga była owa przeogromna moc, a nie z nas. Zewsząd znosimy cierpienia, lecz nie poddajemy się zwątpieniu; żyjemy w niedostatku, lecz nie rozpaczamy; znosimy prześladowania, lecz nie czujemy się osamotnieni, obalają nas na ziemię, lecz nie giniemy. Nosimy nieustannie w ciele naszym konanie Jezusa, aby życie Jezusa objawiało się w naszym ciele. Ciągle bowiem jesteśmy wydawani na śmierć z powodu Jezusa, aby życie Jezusa stało się widoczne w naszym śmiertelnym ciele. Tak więc działa w nas śmierć, podczas gdy w was życie.

Cieszę się przeto owym duchem wiary, wedle którego napisano : „Uwierzyłem, dlatego przemówiłem”, my także wierzymy i dlatego mówimy, przekonani, że Ten, który wskrzesił Jezusa, z Jezusem przywróci życie także nam i stawi nas przed sobą razem z wami. Wszystko to bowiem dla was, ażeby w pełni obfitująca łaska zwiększyła chwałę Bożą przez dziękczynienie wielu.

Komentarz

O Księdze:

1. Miasto Korynt miało wyjątkowy korzystne położenie geograficzne, znajdowało się między dwoma portami, przez które można było dotrzeć do wszystkich portów ówczesnego świata. Dzięki takiemu położeniu Korynt był miastem bardzo bogatym i stał się w Grecji największym ośrodkiem handlowym. Już w I wieku pełnił funkcję stolicy prowincji i był siedzibą prokonsula. Jak każde miasto tego typu, Korynt charakteryzował się wielkimi kontrastami: obok bogatych elit żyły masy ludzi biednych. Historycy obliczają, że za czasów Pawła 2/3 ludzkości Koryntu stanowili niewolnicy. W Koryncie pierwsi nawróceni na chrześcijaństwo pochodzili zwłaszcza spośród biedoty i niewolników. Ponieważ było to ważne miasto w Cesarskie Rzymskim osiedlało się tam wielu legionistów – weteranów. Niektórzy z nich przyjęli chrześcijaństwo, czego potwierdzeniem są wymienione przez Pawła imiona łacińskie. W Koryncie była też duża liczba Żydów, którzy mieli w mieście własną synagogę. Ponadto do Koryntu chętnie przybywali mówcy i filozofowie, którzy przy okazji publicznych dysput promowali nowo powstałe prądy myślowe. Ogólnie Korynt cieszył się dobrą sławą. Używano nawet czasownika „żyć po koryncku” na określenie frywolnego życia lub uprawiania nierządu. Oprócz rozwiązłości Koryntianie słynęli również z pijaństwa.
2. Paweł po raz pierwszy przybył do Koryntu pod koniec 50. Roku. Pozostał tam około 18. miesięcy. W tym czasie nawrócił sporą liczbę pogan i Żydów oraz zorganizował życie wspólnoty chrześcijańskiej (Dz 18,1-18). Po wyjeździe Apostoła okazało się, że nową nawróceni chrześcijanie nie do końca zerwali z dawnym stylem życia. Niektórzy z nich ponownie ulegali negatywnym wpływom środowisk pogańskich, inni próbowali wracać do judaizmu. Potężnymi problemami nękającymi młodą wspólnotę były uczestnictwo w kultach pogańskich oraz pogoń za ekstatycznymi doznaniami, przypadki profanacji podczas Eucharystii, swoboda seksualna, a także przywiązanie do pogańskich filozofii, co powodowało odrzucenie prawdy o zmartwychwstaniu ciała.
3. Paweł czuł się od ojcem wspólnoty korynckiej, był z niej dumny i po opuszczeniu Koryntu utrzymywał ze wspólnotą stały kontakt. Pierwszy List został napisany około 5. lat po założeniu korynckiej wspólnoty, w czasie pobytu Pawła w Efezie. Bezpośrednią przyczyną napisania listu było pismo do Koryntian, którym zadawali Apostołowi pytania i przedstawiali swoje wątpliwości. W odpowiedzi Paweł nawiązuje także do innych informacji na temat sytuacji w Koryncie, które dotarły do niego. Rozwiązuje wszystkie problemy starając się ukazać się je w świetle tajemnicy Jezusa Chrystusa. W oparciu o wierność nauce Jezusa można właściwie zrozumieć i wyjaśnić każdą z pojawiających się trudności i wątpliwości. Paweł zapewnia, że każdy, kto zwróci się do Jezusa zostanie przez Niego oświecony i otrzyma zbawienie, teraz i wieczności.
4. Pierwszy List do Koryntian składa się z wyjaśnień związanych z pytaniami i trudnościami zaistniałymi w Kościele w Koryncie. Należały do nich: podziały wśród chrześcijan (1Kor 1,10 – 4,14); kazirodztwo i postawa chrześcijan wobec publicznego zgorszenia (1Kor 5,1-13); odwoływanie się do pogańskich sądów w celu rozstrzygnięcia sporów wśród chrześcijan (1Kor 6,1-11); rozpusta (1Kor 6,12-20); wybór małżeństwa lub bezżenności (1Kor 7,1-40); spożywanie mięsa ofiarowanego pogańskim bożkom (1Kor 8,1 – 11,1); porządek w czasie zebrań liturgicznych (1Kor 11,2-34); korzystanie z różnych darów Ducha Świętego (1Kor 12,1 – 14,40); zmartwychwstanie i życie wieczne (1Kor 15,1-58).
5. Paweł rozwiązuje wszystkie problemy, starając się ukazać je w świetle przykładu zostawionego przez Jezusa Chrystusa. Dla Apostoła jedynym punktem odniesienia jest Jezus Chrystus. Tylko w oparciu o wierność nauce Jezusa można właściwie zrozumieć i wyjaśnić każdą pojawiającą się trudność czy wątpliwość. Paweł zapewnia, że każdy, kto zwróci się do Jezusa, zostanie przez Niego oświecony i otrzyma zbawienie teraz i w wieczności.
6. Niestety Pierwszy List do Koryntian nie przyniósł oczekiwanych rezultatów. W korynckiej wspólnocie pojawili się ludzie, którzy chcieli osłabić pozycję Pawła, co dodatkowo podsycało konflikty i spory. Jak wynika z 2Kor 12,14 i 13,1, apostoł odwiedził Koryntian, aby rozwiązać problemy powstałe w ich wspólnocie, lecz wizyta ta nie wypadła pomyślnie. Paweł odszedł stamtąd, zapowiadając ponowne przyjście. Przygotował je następnym listem (tzw. Listem we łzach), który jednak się nie zachował (aluzje do niego znajdujemy w 2Kor 2,3.4.9; 7,8.12). List ten zawiózł Tytus, który następnie miał wrócić do Efezu i zdać Pawłowi relację z wykonanej misji. Niestety w tym czasie wybuchły w Efezie rozruchy przeciwko Pawłowi i musiał on opuścić miasto i udać się do Troady, a następnie do Macedonii (Dz 20,1-13). Tam dopiero spotkał Tytusa wracającego z misji pojednawczej i dowiedział się, że rozwój wypadków w Koryncie zapowiada pójście w dobrym kierunku (2Kor 7,5-7), wspólnota bowiem przyjęła napomnienia swojego założyciela. Mimo to wiele problemów pozostało jeszcze nierozwiązanych. Dlatego – korzystając z informacji Tytusa – Paweł pisze w Macedonii list, który jest nam znany jako Drugi List do Koryntian. Ma to miejsce w roku 55 lub 56.
7. Drugi List do Koryntian jest bardzo osobisty i w przeważającej części został poświęcony problematyce apostolskiej. Ma on przy tym w wielu miejscach charakter polemiczny, gdyż Paweł po raz kolejny musi bronić swojego autorytetu i odpowiadać na zarzuty stawiane mu przez niektórych Koryntian niechętnie do niego nastawionych. Kwestie apostolatu oraz osobiste zwierzenia Pawła całkowicie wyparły w tym liście zagadnienia teologiczne. Zawiera on jednak szereg cennych pouczeń odnoszących się do życia chrześcijańskiego oraz znanych wyrażeń apostoła, które zachwycają swoim pięknem i głębią (np. 2Kor 1,19.22.24a; 3,2n.6.17; 4,5-7).

O czytaniu:

8. Świadomość bycia powołanym przez samego Boga daje Pawłowi siłę do wierności swojemu posłannictwu. Apostoł jest przekonany, że nawet gdyby zginął za głoszenie Ewangelii, to Jezus zapewni mu życie nieprzemijające. Dla niego służba Chrystusowi jest jak drogocenny skarb, a swoje możliwości i predyspozycje w wypełnianiu tej służby porównuje do glinianego naczynia. W czasach Pawła różne rzeczy przechowywano w glinianych dzbanach: artykuły spożywcze, płyny, biżuterię lub inne cenne przedmioty. Obraz glinianego naczynia zawiera więc pouczenie, że naczynie nabiera wartości w zależności od tego, co jest w nim przechowywane. Apostoł chce przez to powiedzieć, że słaby człowiek dzięki mocy Boga potrafi dzielnie znieść trudy i cierpienia towarzyszące apostolskiej pracy. Trzeba skupić się nie tyle na własnych możliwościach, co na łasce Boga, który wszystko może.
9. Posługując się obrazem skarbu w glinianym naczyniu, apostoł Paweł objaśnia Koryntianom charakter swego posługiwania. Słabość głosiciela nie dyskwalifikuje głoszonego przezeń orędzia, ale raczej jest oznaką Boskiego pochodzenia orędzia. Nie oznacza to, oczywiście, że Boża moc może objawiać jedynie w ludzkiej słabości. W Pawłowym katalogu przeciwności mamy do czynienia z powiązaniem ludzkich doświadczeń (doświadczenie przezwyciężonego cierpienia) z ich teologiczną interpretacją (doświadczenie cierpienia jako wyobrażenie i przeżywa-nie śmierci i zmartwychwstania Jezusa). Tym, co apostoł dostrzega jako ciemną stronę swego posługiwania, jest uczestnictwo w cierpieniu Jezusa. Jest ono jednak poprzez cierpienie uczestnictwem w chwale. Apostolska egzystencja zmierza do tego, aby również wspólnota miała udział w uwielbionym życiu Jezusa. Na drodze wyznaczanej Bożą łaską zarówno Paweł, jak i wspólnota koryncka zmierzają ku wypełnieniu i doskonaleniu aktualnie realizowanego życia.
10. Paweł wielokrotnie podkreśla, że przeciwności, z którymi się spotyka, nie są wszechwładne i wszechogarniające. Śmierć nie jest zupełna, życie odnosi tryumf. Można byłoby rozumieć to w schemacie czasowym: są przeciwności, ale potem następuje Boże ocalenie (zob. 2 Kor 1, 8-10: ⁸Bracia! Chcemy, abyście wiedzieli o utrapieniu, które dotknęło nas w Azji. Zostaliśmy doświadczeni ponad miarę i ponad siły, tak że wątpiliśmy, czy uda nam się ujść z życiem. ⁹Po to jednak odczuliśmy grozę śmierci, aby nie polegać na sobie, lecz na Bogu, który wskrzesza umarłych. ¹⁰On nas wybawił od grozy śmierci i będzie wybawiał. Pokładamy nadzieję w Nim, że nadal będzie wybawiał, ¹¹aby wielu ludzi mogło dziękować za nas, za charyzmat, który został nam dany. Przyczyniacie się do tego także wy, kiedy modlicie się za nas.). Apostoł jednak mówi o równoczesnym umieraniu i powstawaniu. Życie Jezusa objawia się w śmiertelnym ciele Pawła. Pośrodku prac i trudów, pośrodku przeciwności i śmiertelnych zagrożeń, objawia się w sposób paradoksalny moc Boża. Paweł ustawicznie doświadcza ocalenia w beznadziejnych sytuacjach. Tego rodzaju egzystencja pomaga mu dostrzegać źródło inspiracji i odwagi.
11. W głębi swego wnętrza Paweł jest świadom swej jedności z Chrystusem. W świetle podobnych tekstów takich jak: 2 Kor 1, 5; 13, 4; Ga 6, 17; Flp 3, 10-11 możemy rozumieć Pawłowe noszenie w ciele śmierci Jezusa, a także wzmiankę o życiu Jezusa w apostole – jako wyniku jego jedności z Chrystusem. Owa trudno do sprecyzowania jedność z Chrystusem jest dość często jest wymieniana w pismach Pawiowych. Jedność ta została urzeczywistniona przez krzyż Jezusa. W sakramencie chrztu zostaje przez człowieka przyjęta; rozwija się w życiu chrześcijańskim, w szczególny sposób w życiu apostoła. Chrześcijanin spogląda w przyszłość tej jedności z Chrystusem z nadzieją eschatologiczną.
12. Doświadczenie Bożej mocy w słabości, podstawowa jedność z Jezusem, obecność życia w innych przez wydawanie apostoła na śmierć – to trzy aspekty, bez których nie istnieje pełny obraz apostolskiej egzystencji Pawła. Jest jeszcze czwarty faktor. Obecna chwała, tj. doświadczenie początków zmartwychwstałego życia w apostole i w innych chrześcijanach, oczekuje swego ostatecznego dopełnienia. Cierpienie jest codzienną rzeczywistością. Paweł wie jednak, że Bóg, który wskrzesił Chrystusa z martwych, wskrzesi go razem z Nim i doprowadzi wraz z innymi zmartwychwstałymi chrześcijanami do Chrystusa i Boga. Dla Pawła jest to niewzruszalne przekonanie oraz fundament jego siły i ufności. Bóg, który wskrzesił Jezusa, wskrzesi także chrześcijan, którzy będą wierni do końca.

 

 

Psalm (Ps 126, 1-2ab. 2cd-3. 4-5. 6 (R.: por. 5))

Kto we łzach sieje, żąć będzie w radości

Gdy Pan odmienił los Syjonu, *
wydawało nam się, że śnimy.
Usta nasze były pełne śmiechu, *
a język śpiewał z radości.

Kto we łzach sieje, żąć będzie w radości

Mówiono wtedy między narodami: *
«Wielkie rzeczy im Pan uczynił».
Pan uczynił nam wielkie rzeczy
i ogarnęła nas radość.

Kto we łzach sieje, żąć będzie w radości

Odmień znowu nasz los, Panie, *
jak odmieniasz strumienie na Południu.
Ci, którzy we łzach sieją, *
żąć będą w radości.

Kto we łzach sieje, żąć będzie w radości

Idą i płaczą *
niosąc ziarno na zasiew,
lecz powrócą z radością *
niosąc swoje snopy.

Kto we łzach sieje, żąć będzie w radości

Komentarz

O księdze:

1. Psałterz charakteryzuje się bogactwem gatunków literackich. Przyjmując je za kryterium podziału, można wyróżnić kilka grup utworów: 1) hymny – uroczyste pieśni pochwalne ku czci Boga (np. Ps 8; 19; 29; 100; 111; 148 – 150), które mogą wyrażać podziw nad dziełem stwórczym Boga (np. Ps 104) i nad Jego działaniem w historii (np. Ps 105). 2) lamentacje – liczne skargi i prośby o pomoc udręczonemu psalmiście, mogą być zbiorowe i indywidualne (np. Ps 3; 5; 13; 22; 44). Wśród lamentacji występują psalmy ufności (np. Ps 4; 11; 16; 62; 121), psalmy dziękczynne jednostki (np. Ps 30; 34; 92, 103) i wspólnoty (np. Ps 66; 117; 124) oraz kolekcja siedmiu psalmów pokutnych (Ps 6; 32; 38; 51; 102; 130; 143). 3) psalmy królewskie, które sławią królowanie Boga (np. Ps 47; 93 – 99), przejawiające się także w rządach dynastii Dawida (np. Ps 2; 18; 21; 45; 89; 110; 132). 4) pieśni Syjonu – modlitwy, które odgrywały szczególną rolę w liturgii świątynnej (Ps 15; 24; 46; 48; 76; 84; 87; 122; 134). Do nich należą też psalmy pielgrzymkowe (np. Ps 122; 126), sławiące świętą Jerozolimę i wyrażające radość ze spotkania z Bogiem w Jego ziemskiej świątyni. 5) pieśni liturgiczne, śpiewane podczas wieczerzy paschalnej i wielkich świąt Izraela. Szczególnie ważny jest tu zbiór hymnów: Hallelu (Ps 113 – 118) i Wielkiego Hallelu (Ps 136). Na ich prorocki charakter wskazał Chrystus, modląc się nimi w ostatnich godzinach ziemskiego życia (np. Mt 26,30). 6) psalmy dydaktyczne, które zawierają pouczenia o wartości prawa Bożego (Ps 25; 34; 111; 119), o sprawiedliwości i dobroci Boga (np. Ps 78; 145), rozważają problem odpłaty za dobre i złe uczynki (np. Ps 37; 49; 73; 112). 7) psalmy mesjańskie, które wprost wyrażają oczekiwanie na Pomazańca Pańskiego (np. Ps 2; 110). Tęsknota za Chrystusem, tj. Mesjaszem, obecna jest także w psalmach królewskich i pieśniach Syjonu. W każdym niemal psalmie można wyróżnić różne gatunki literackie, które nie pozwalają zaklasyfikować ich wyłącznie do jednej grupy.
2. Psalmy są utworami poetyckimi. Autorzy zastosowali w nich liczne środki stylistyczne. Najbardziej charakterystycznym elementem poetyki hebrajskiej był paralelizm członów, czyli stychów wersetu. Polegał on na tym, że najczęściej daną myśl poeta zawarł w dwóch następujących po sobie stychach, które tworzyły najmniejszą jednostkę literacką utworu. Z innych środków należy wymienić rym i rytm. Niekiedy psalmiści komponowali swoje dzieła w formie akrostychów, czyli utworów alfabetycznych (Ps 25; 34; 37; 111; 112; 119; 145). Wersety czy strofy psalmu rozpoczynały się wtedy od kolejnych liter alfabetu hebrajskiego.
3. Pomimo tak wielkiej różnorodności, będącej wyrazem rozwoju duchowego Izraela, „Psałterz” stanowi jedną zwartą księgę. Myśl przewodnia całego zbioru została zawarta we wprowadzeniu (Ps 1 – 2). Człowiek ma do wyboru dwie drogi życiowe: drogę posłuszeństwa Bożemu Prawu, która prowadzi do szczęścia, oraz drogę buntu, wiodącą do zagłady. Cała historia świata jest wypadkową tego podstawowego wyboru. Psalmista często posługuje się pojęciem „bezbożny” (Ps 1,3-4), które może oznaczać wrogie narody albo człowieka, który sprowadza sprawiedliwych z właściwej drogi. Może nim być nawet nieprzyjaciel wewnętrzny – zło ukryte w sercu ludzkim. Obrazy wojenne, tak często pojawiające się w psalmach, można więc tłumaczyć jako ilustracje walki duchowej.
4. Łatwo dostrzec w psalmach rozwój idei szczęścia. Z początku pojmuje się je materialnie jako spokojne życie, posiadanie ziemi, bogactwo, rodzinę, która zapewnia przyszłość. Stopniowo jednak człowiek odkrywa, że prawdziwe szczęście kryje się głębiej. Wypełnianie Prawa prowadzi go do odkrycia wartości nieprzemijalnych. Pociąga to za sobą przemianę relacji z bliźnimi. Pragnienie zemsty na wrogach ustępuje miejsca oczekiwaniu na ich nawrócenie. Podobnie ewoluuje rozumienie nagrody za sprawiedliwe życie i kary za popełnione zło. Początkowo psalmista, który widzi ziemskie powodzenie grzeszników, głośno krzyczy o swej niewinności i domaga się za nią odpłaty. Z czasem jednak uświadamia sobie własną grzeszność i przynależność do grzesznego ludu i pozostawia Bogu wymierzenie wszystkim sprawiedliwości.
5. Grecki przekład Biblii, „Septuaginta” (LXX), powstały w egipskiej Aleksandrii już w II w. przed Chr., pogłębia historyczną lekturę „Psałterza”, interpretując go jako proroctwo. W ślad za tą żydowską tradycją, Kościół dostrzega w psalmach zapowiedź tajemnicy Chrystusa i doskonałej wspólnoty czasów ostatecznych. Stąd nasza lektura odwołuje się nie tylko do sensu wyrazowego (dosłownego, historycznego) psalmów, ale szuka także wypełnienia ich treści w Chrystusie i w Kościele.

O dzisiejszym psalmie:

Ps 126,

Płacz zamieniony w radość

¹Pieśń wstępowań.

Gdy Pan odmienił los Syjonu, byliśmy jak we śnie!

²Wtedy nasze usta napełniły się radością, a nasz język weselem. Wówczas mówiono między narodami: „Pan uczynił im wielkie rzeczy”.

³Pan uczynił nam wielkie rzeczy i radość nas przepełnia.

⁴Odmień nasz los, Panie, jak wyschłe strumienie w ziemi południowej!

⁵Ci, którzy we łzach sieją, będą zbierać z radością.

⁶Idą z płaczem, niosąc ziarno, lecz wracają z radością, niosąc snopy!

Pieśń narodu o wyzwoleniu. Wspomnienie doznanego kiedyś ocalenia budzi nadzieję narodu na zbawczą interwencję Boga w obecnej trudnej sytuacji wygnania. Teraźniejszość także jest etapem historii zbawienia, w której Bóg objawia swoją dobroć. Z Jego pomocą może odrodzić się życie psychiczne, moralne czy duchowe tak poszczególnego człowieka, jak i całych społeczeństw. Ziarno wiary i łzy pokuty dają szansę na przemianę duchowej pustyni w obfitującą we wszelki plon nową ziemię. Łatwo wyjaśnić, dlaczego Psalm 126. znalazł się wśród pieśni pielgrzymów. W doświadczeniu wielu pielgrzymujących ku górze Syjon realizuje się w pewien sposób powrót z niewoli do źródeł życia.

 

 

Ewangelia (Mt 20, 20-28)

Kielich mój pić będziecie

Słowa Ewangelii według świętego Mateusza

Matka synów Zebedeusza podeszła do Jezusa ze swoimi synami i oddając Mu pokłon, o coś Go prosiła.

On ją zapytał: «Czego pragniesz?».

Rzekła Mu: «Powiedz, żeby ci dwaj moi synowie zasiedli w Twoim królestwie, jeden po prawej, a drugi po lewej Twej stronie».

Odpowiadając Jezus rzekł: «Nie wiecie, o co prosicie. Czy możecie pić kielich, który Ja mam pić?».

Odpowiedzieli Mu: «Możemy».

On rzekł do nich: «Kielich mój pić będziecie. Nie do Mnie jednak należy dać miejsce po mojej stronie prawej i lewej, ale dostanie się ono tym, dla których mój Ojciec je przygotował».

Gdy dziesięciu pozostałych to usłyszało, oburzyli się na tych dwóch braci.

A Jezus przywołał ich do siebie i rzekł: «Wiecie, że władcy narodów uciskają je, a wielcy dają im odczuć swą władzę. Nie tak będzie u was. Lecz kto by między wami chciał się stać wielkim, niech będzie waszym sługą. A kto by chciał być pierwszym między wami, niech będzie niewolnikiem waszym. Na wzór Syna Człowieczego, który nie przyszedł, aby Mu służono, lecz aby służyć i dać swoje życie na okup za wielu».

Komentarz

O księdze:

1. Kościelna tradycja, sięgająca końca II w., stwierdza, że autorem czwartej Ewangelii jest św. Jan Apostoł. Przyjmuje się, że powstała ona około 90 r.
2. Ewangelia według św. Jana jest relacją o Jezusie Chrystusie, napisaną z wielkim talentem literackim i teologiczną głębią. Znacznie odbiega ona od Ewangelii synoptycznych napisanych przez Mateusza, Marka i Łukasza. Ma inny styl, ponieważ posługuje się często wypowiedziami dialogowymi, rozbudowanymi opowiadaniami, ironią i nieporozumieniem. Nadaje to Ewangelii specyficzny rytm, wolniejszy niż w posługujących się krótkimi opowiadaniami Ewangeliach synoptycznych. Brak natomiast w niej przypowieści, formy bardzo charakterystycznej dla trzech poprzednich Ewangelii.
3. Można jednak wskazać w czwartej Ewangelii na punkty zbieżne z opowieściami innych ewangelistów. Wszyscy czterej ewangeliści piszą o świadectwie Jana Chrzciciela (J 1,26; por. Mt 3,11; Mk 1,7-8; Łk 3,16); chrzcie Jezusa (J 1,29-34; por. Mt 3,13-17; Mk 1,9-11; Łk 3,21n); oczyszczeniu świątyni (J 2,14-22; por. Mt 21,12n; Mk 11,15-17; Łk 19,45n); rozmnożeniu chlebów (J 6,1-15, por. Mt 14,13-21; Mk 6,34-44; Łk 9,12-17); wjeździe do Jerozolimy (J 12,12-19; por. Mt 21,1-10.14-16; Mk 11,1-11; Łk 19,29-44). Wiele wspólnych elementów występuje w opowieści o Męce i Zmartwychwstaniu Jezusa.
4. Ewangelia dzieli się na dwie zasadnicze części: 1) opowiadanie o objawieniu się Jezusa Żydom poprzez znaki (J 1,19 – 12,50); 2) nauczanie skierowane do uczniów (J 13,1 – 20,31). Księgę rozpoczyna prolog (J 1,1-18), a rozdz. 21 jest dodanym do opowiadania epilogiem. Pierwsza część dzieli się na dwa etapy. Najpierw Jezus często zmienia miejsce pobytu (Galilea – Jerozolima). Etap ten kończy się mową o chlebie życia i opisem następujących po niej wydarzeń (J 1,19 – 7,9). Czas Jezusa jeszcze się nie wypełnił, dlatego Jego objawienie nie budzi sprzeciwów. Drugi etap pierwszej części (J 7,10 – 12,50) rozgrywa się w Jerozolimie i jej najbliższych okolicach (Betania). Naznaczony jest zaostrzającym się konfliktem między Jezusem a przywódcami religijnymi z Jerozolimy. Część ta dzieli się na czas nauczania (J 7,10 – 10,42) oraz bezpośredniego przygotowania do dramatycznych wydarzeń ostatniej Paschy Jezusa w Jerozolimie (J 11,1 – 12,50). Pierwsza część Ewangelii relacjonuje wydarzenia rozgrywające się w ciągu ponad dwóch lat, co można wywnioskować z aluzji do święta Paschy (J 2,13). Druga część Ewangelii (J 13,1 – 20,31) jest relacją obejmującą bardzo krótki okres: od dnia, w którym Jezus spożył Ostatnią Wieczerzę z uczniami, do dnia po szabacie, gdy Jezus Zmartwychwstał. Wydarzenia podczas Ostatniej Wieczerzy (J 13,1 – 14,31) oraz obszerna mowa Jezusa (J 15,1 – 17,26) poprzedzają opis Męki (J 18,1 – 19,42) i Zmartwychwstania Jezusa (J 20,1-31).
5. Czwarta Ewangelia jest skupiona na problemie, który miał zasadnicze znaczenie w misji Jezusa: Bóg z miłości do świata dokonuje zbawienia, którego Syn Boży – Słowo Boga jest jednocześnie głosicielem i wykonawcą (J 3,16). Przedwieczne Słowo Boże w Jezusie objawiło się światu. Wielu ludzi uwierzyło w Bóstwo Jezusa i przyjęło Jego posłannictwo, ale częściej spotykał się On z niezrozumieniem, a nawet z wrogością. Jezus w Ewangelii według św. Jana jest przede wszystkim ukazany jako Syn Boży (J 20,31). Godność Jezusa już na początku Jego publicznej działalności została rozpoznana przez Jana Chrzciciela (J 1,34) i Natanaela (J 1,49). Sam Jezus użył tego określenia wobec siebie dopiero pod koniec swojego posługiwania wśród ludzi (J 10,36). Ogłoszenie wprost tej prawdy stało się powodem skazania i śmierci Jezusa (J 19,7). Śmierć na krzyżu stała się jednocześnie Jego wywyższeniem (J 3,14; 8,12; 12,32.34). Jezus przyniósł ludziom wierzącym w Niego (J 3,15.36; 6,40) i w Tego, który Go posłał (J 5,24), nadzieję życia wiecznego. Woda (J 4,14) i pokarm (J 6,27), pochodzące od Jezusa, dają życie wieczne, ale źródłem życia jest On sam (J 11,25). Jezus jest także światłem (J 8,12; 12,46), które sprawia, że rozpraszają się ciemności zła i grzechu.

O czytaniu:

6. Dzisiejszy fragment nie odpowiada na pytania, które najprawdopodobniej pojawiają się w tym miejscu. Nie mówi o tym, kto będzie siedział po prawej i lewej stronie. W jaki sposób i według jakiego kryterium wyznacza te miejsca Ojciec? Kim są owi rzekomi „wielcy” oraz „pierwsi”? W centrum fragmentu znajduje się Chrystus. Dowiadujemy się zatem, że Jezus będzie królował w swoim królestwie, że będzie pił „kielich”, że przyszedł nie po to, aby Mu służono, lecz aby służyć, oraz że ofiaruje swe życie na okup za wielu. Chociaż fragment zdaje się wiele miejsca poświęcać uczniom, to jednak najważniejsze w ich postawie i ich egzystencji jest to, aby byli „jak Jezus”.
7. Pragnienie pierwszych miejsc w królestwie niebieskim, na pierwszy rzut oka zrozumiałe, odzwierciedla perspektywę świata, w której dobrem jest to, co najlepiej służy zdobyciu wysokiej pozycji, prestiżowi, zaszczytom. Taka jest perspektywa pogańskiego świata i jego władców. Królestwo przyniesione przez Jezusa inaczej definiuje wielkość. Tutaj wielkością jest służba. Taka jest droga Jezusa i taka ma być droga Jego uczniów. Oczywiście istnieje eschatologiczna nagroda dla uczniów; nie jest ona jednak wynikiem zapobiegliwości i sprytu uczniów, ale Bożym darem i tajemnicą. Zanim stanie się ona udziałem uczniów, Jezus wymaga gotowości na świadectwo, nawet świadectwo męczeństwa. Potwierdzająca odpowiedź synów Zebedeusza stanowi wskazówkę i zachętę dla wszystkich uczniów Chrystusa. Uczniowie wszystkich epok mają być gotowi na świadectwo. Wspólnota Chrystusowych uczniów codziennie konfrontowana jest z sytuacjami i instytucjami wyrażającymi perspektywę świata, dlatego codziennie też powinna się starać o realizację zasady Syna Człowieczego, który nie przyszedł, aby Mu służono, ale aby służyć. Nie tak jak ukazuje świat, ale tak jak ukazuje posłannictwo i ofiara Syna Człowieczego.
8. Dwa sposoby na życie. Słowa Jezusa do uczniów skierowane w następstwie prośby matki synów Zebedeusza ukazują dwie drogi życia. Jedna z nich, charakterystyczna dla pogan, została określona jako „droga panowania”. Odzwierciedla ona skażoną perspektywę, w której wielkie jest to, co służy samemu sobie, tj. zaszczyty, pozycja, sława i prestiż. Druga jest drogą służby, na której oddaje się życie za innych. Ta droga jest obca ludzkiej naturze. Jest to droga Jezusa, który nie przyszedł, aby Mu służono, lecz aby służyć i dać życie swoje na okup za wielu. Taka też ma być droga jego uczniów. „Servire est regnare” (służba jest królowaniem) – ta zasada wydaje się istotą chrześcijańskiej etyki (por. 1 Kor 9, 19; 2 Kor 4, 5; Rz 12, 10; Flp 2, 3).