Poniedziałek, 10 sierpnia 2020 r.
Święto św. Wawrzyńca
1. czytanie (Mdr 3, 1-9)
Bóg przyjął ich jak całopalną ofiarę
Czytanie z Księgi Mądrości
Dusze sprawiedliwych są w ręku Boga i nie dosięgnie ich męka. Zdało się oczom głupich, że pomarli, zejście ich poczytano za nieszczęście i odejście od nas za unicestwienie, a oni trwają w pokoju. Choć nawet w ludzkim rozumieniu doznali kaźni, nadzieja ich pełna jest nieśmiertelności.
Po nieznacznym skarceniu dostąpią dóbr wielkich, Bóg ich bowiem doświadczył i znalazł ich godnymi siebie. Doświadczył ich jak złoto w tyglu i przyjął ich jak całopalną ofiarę.
W dzień nawiedzenia swego zajaśnieją i rozbiegną się jak iskry po ściernisku. Będą sądzić ludy, zapanują nad narodami, a Pan królować będzie nad nimi na wieki.
Ci, którzy Mu zaufali, zrozumieją prawdę, wierni w miłości będą przy Nim trwali: łaska bowiem i miłosierdzie dla Jego wybranych.
Komentarz
O Księdze:
- Księgi Mądrości powstała w Egipcie, gdzie działała największa wspólnota żydowska poza Palestyną. Tam żydowski monoteizm (jednobóstwo) spotykał się z greckim politeizmem (wielobóstwo), a myśl hebrajska z hellenistyczną.
- Księga Mądrości została napisana w połowie I w. przed Chrystusem. Autor, zhellenizowany Żyd, zgodnie ze starożytną metodą literacką, zwaną pseudoepigrafią, podszywa się pod Salomona (Mdr 7 – 9), króla słynącego z mądrości. Z szacunkiem odnosi się do religii żydowskiej i troszczy się o jej losy, miłuje naród izraelski, żywi cześć dla patriarchów, gardzi kultem bożków i jest przekonany o wyjątkowym posłannictwie Izraela, polegającym na wezwaniu do głoszenia prawa Bożego w całym świecie (Mdr 18,4). Anonimowy autor dobrze orientuje się również we współczesnej mu greckiej problematyce filozoficznej (Mdr 13,1-9), zna i wykorzystuje formy piśmiennictwa pogańskiego oraz dorobek filozofów przyrody.
- Księga Mądrości jest dziełem poetyckim i należy ją czytać jako poezję. Autor w ten sposób wyraża nieprzemijalny i uniwersalny charakter wiary w jedynego Boga. Podobnie jak psalmiści i prorocy, odczytuje na nowo dawną historię Izraela, zwłaszcza Wyjście z niewoli egipskiej i dzieje patriarchów. Z przeszłości czerpie wskazówki dla życia każdego prawego człowieka i wychwala postępowanie zgodne z mądrością, które sprowadza się do zachowywania przykazań Boga.
- Autor akcentuje postawy wynikające z wiary i przeciwstawia je szerzącemu się wówczas pogańskiemu modelowi życia, nastawionemu na konsumpcję i wygodnictwo. Ukazuje własną wizję dziejów. Pokazuje zbawienne skutki przyjęcia mądrości Bożej, czyli kierowania się w życiu wiarą, przywołując losy protoplastów ludzkości oraz Izraela. Ta zbawcza moc wiary silnie kontrastuje z karą, jaka spotkała ludzi, którzy pogardzili Bożym darem. Autor skupia się też na Bożej pedagogii, nazwanej tu wyraźnie na sposób grecki „opatrznością”.
- Autor natchniony szuka punktów stycznych ze światem pogańskim. Pragnie przede wszystkim uczynić zrozumiałą dla każdego prawdę o Bogu, Stwórcy wszechświata, gdyż takie pojęcie było dotąd obce kulturze pogańskiej. W tym celu nawet wynajduje zupełnie nowe terminy (Stwórca początku, Stwórca piękna), które pozwalały mu przemówić do wyobraźni adresatów. Korzystając z argumentacji zapożyczonej od myślicieli pogańskich, stara się wykazać, że obserwacja świata widzialnego powinna prowadzić do poznania jego Stwórcy. Nie przemilcza jednak faktu, że głoszenie i wyznawanie wiary w jedynego Boga jest życiowym powołaniem Izraelitów, którym dał On niegasnące światło Prawa (Mdr 18,4).
O czytaniu:
- Autor rozpoczyna serię rozważań na temat różnych życiowych paradoksów. Dotychczas istniało bowiem przekonanie, że Bóg nagradza prawe życie wolnością od cierpienia, licznym potomstwem i długowiecznością. Tymczasem rzeczywistość zdaje się temu przeczyć, gdyż sprawiedliwi cierpią, umierają bezpotomnie i niejednokrotnie przedwcześnie. W pierwszej kolejności autor koncentruje więc uwagę na problemie cierpienia człowieka uczciwego. Odpowiedzi szuka w idei nieśmiertelności – dość rzadko obecnej na kartach Starego Testamentu. Zauważa, że nieśmiertelność dotyczy nie tylko duszy – jak uważali Grecy – ale całej istoty żyjącej. Ponadto podkreśla, że nieśmiertelność ma charakter ścisłej więzi z Bogiem. Z tych powodów autor postrzega cierpienia doczesne jako próbę i oczyszczenie, przez które człowiek będzie mógł zjednoczyć się z Bogiem. Tego wszystkiego nie są w stanie pojąć bezbożni, którzy toną w grzechu i zmierzają ku śmierci. Warto zaznaczyć, że ten fragment jest najpełniejszym wyrazem i świadectwem wiary Izraela w życie pozagrobowe pod koniec Starego Testamentu.
Psalm (Ps 112, 1-2. 5-6. 7-8. 9 (R.: por. 9a))
Mąż sprawiedliwy obdarza ubogich
Błogosławiony człowiek, który boi się Pana *
i wielką radość znajduje w Jego przykazaniach.
Potomstwo jego będzie potężne na ziemi, *
dostąpi błogosławieństwa pokolenie prawych.
Mąż sprawiedliwy obdarza ubogich
Dobrze się wiedzie człowiekowi, który z litości pożycza *
i swymi sprawami zarządza uczciwie.
Sprawiedliwy nigdy się nie zachwieje *
i pozostanie w wiecznej pamięci.
Mąż sprawiedliwy obdarza ubogich
Nie przelęknie się złej nowiny, *
jego mocne serce zaufało Panu.
Jego wierne serce lękać się nie będzie *
i spojrzy z wysoka na swych przeciwników.
Mąż sprawiedliwy obdarza ubogich
Rozdaje i obdarza ubogich, *
jego sprawiedliwość będzie trwała zawsze,
wywyższona z chwałą *
będzie jego potęgą.
Mąż sprawiedliwy obdarza ubogich
Komentarz
Psalm 112. przedstawia temat szczęścia sprawiedliwych, zarówno w teraźniejszości jak i w przyszłości. Psalmista przekazuje trzy istotne rady w drodze ku osiągnięciu tego celu: 1. zaufać Bogu, 2. umiłować Jego słowo, 3. darzyć miłością ubogich. Zapłatą za takie postępowanie jest według Starego Testamentu pomyślność i dobra ziemskie, natomiast według Nowego Testamentu przede wszystkim nagroda wieczna. Troska o biednych drażni grzesznika z powodu nienasyconego pragnienia dóbr tego świata. A jedynie troska o królestwo Boga i o Jego sprawiedliwość (Mt 6,33) prowadzi do życia wiecznego (ww. 3b.9b).
Ewangelia (J 12, 24-26)
Ziarno, które obumrze, przynosi plon obfity
Słowa Ewangelii według świętego Jana
Jezus powiedział do swoich uczniów: «Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Jeżeli ziarno pszenicy wpadłszy w ziemię nie obumrze, zostanie tylko samo, ale jeżeli obumrze, przynosi plon obfity.
Ten, kto miłuje swoje życie, traci je, a kto nienawidzi swego życia na tym świecie, zachowa je na życie wieczne.
A kto by chciał Mi służyć, niech idzie za Mną, a gdzie Ja jestem, tam będzie i mój sługa. A jeśli ktoś Mi służy, uczci go mój Ojciec».
Komentarz
O księdze:
- Ewangelia według świętego Jana jest relacją Jezusie Chrystusie, napisaną z wielkim talentem literackim i teologiczną głębią. Ma inny styl niż Ewangelie synoptyczne, Mateusza, Marka i Łukasza. Brak w niej przypowieści, form tak bardzo charakterystycznych dla trzech poprzednich ewangelii. Ewangelia wg świętego Jana dzieli się na dwie zasadnicze części: 1. opowiadanie o objawianiu się Jezusa Żydom poprzez znaki (Księga znaków) oraz 2. nauczanie skierowane do uczniów oraz Mękę i Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa (Księga objawienia Syna Bożego lub Księga chwały).
- Czwarta Ewangelia jest skupiona na problemie, które miał zasadnicze znaczenie w misji Jezusa: Bóg z miłości do świata dokonuje zbawienia, którego Syn Boży – Słowo Boga jest jednocześnie głosicielem i wykonawcą. Przedwieczne Słowo Boże w Jezusie objawiło się światu. Wielu ludzi uwierzyło Bóstwo Jezusa i przyjęło Jego posłannictwo. Część jednak słuchaczy i obserwatorów Jego życia odnosiła się do Niego z niezrozumieniem, a nawet z wrogością. Jezus w Ewangelii Świętego Jana jest przede wszystkim ukazany jako Syn Boży. Godność Jezusa już na samym początku jego publicznej działalności rozpozna Jan Chrzciciel. Sam Jezus użył tego określenia wobec siebie dopiero pod koniec swojego nauczania wśród tłumów. Ogłoszenie prawdy o swoim Bożym Synostwie stało się powodem do skazania i śmierci Jezusa. Śmierć na krzyżu stała się jednocześnie wywyższaniem. Jezus przyniósł ludziom wierzącym w Niego i w Tego, który Go posłał, nadzieję życia wiecznego. Woda i pokarm, pochodzące od Jezusa dają życie wieczne, ale źródłem życia jest On sam. Jezus jest także światłem, które sprawia, że rozpraszają się ciemności zła i grzechu.
O czytaniu:
- We wcześniejszym fragmencie ewangelista pisze o nadejściu godziny Jezusa czyli na otoczeniu Jezusa chwałą (w. 23). Objawi się ona poprzez Jego Śmierć, którą ilustruje ziarno umierające w ziemi i wydające dzięki temu plon (w. 24). Ogłoszenie wypełnienia się godziny Jezusa dokonuje się wobec Greków (ww. 20n). Do nich też jest skierowany dyskretny apel, by zostali sługami Jezusa (w. 26). Owym sługom Jezus obiecuje nagrodę: przebywanie tam, gdzie On przebywa, i uczczenie przez Ojca. Są to dwa aspekty tej samej nagrody, a nie dwa jej rodzaje.