Środa, 27 maja 2020 r.

Środa, 27 maja 2020 r.

1. czytanie (Dz 20, 28-38)

Polecam was Bogu, aby dał wam dziedzictwo ze wszystkimi świętymi

Czytanie z Dziejów Apostolskich

Paweł powiedział do starszych Kościoła efeskiego:

«Uważajcie na samych siebie i na całe stado, w którym Duch Święty ustanowił was biskupami, abyście kierowali Kościołem Boga, który On nabył własną krwią. Wiem, że po moim odejściu wejdą między was wilki drapieżne, nie oszczędzając stada. Także spośród was samych powstaną ludzie, którzy głosić będą przewrotne nauki, aby pociągnąć za sobą uczniów.

Dlatego czuwajcie, pamiętając, że przez trzy lata w dzień i w nocy nie przestawałem ze łzami upominać każdego z was. A teraz polecam was Bogu i słowu Jego łaski, władnemu zbudować i dać dziedzictwo ze wszystkimi świętymi.

Nie pożądałem srebra ani złota, ani szaty niczyjej. Sami wiecie, że te ręce zarabiały na potrzeby moje i moich towarzyszy. We wszystkim pokazałem wam, że tak pracując, trzeba wspierać słabych i pamiętać o słowach Pana Jezusa, które On sam wypowiedział: „Więcej szczęścia jest w dawaniu aniżeli w braniu”».

Po tych słowach upadł na kolana i modlił się razem z nimi wszystkimi. Wtedy wszyscy wybuchnęli wielkim płaczem. Rzucali się Pawłowi na szyję i całowali go, smucąc się najbardziej z tego, co powiedział: że już nigdy go nie zobaczą.

Potem odprowadzili go na okręt.

Komentarz

O Księdze:

1. Od II wieku po Chrystusie księga ta nosi nazwę Dziejów Apostolskich. Tytuł nie odzwierciedla jednak w sposób pełny zawartej w niej treści. Opowiada ona bowiem nie tyle historię apostołów, ile raczej opisuje ich świadectwo o Jezusie Zmartwychwstałym oraz życie pierwszych wspólnot chrześcijańskich, zrodzonych z tego świadectwa. Ewangelia wg świętego Łukasza i Dzieje Apostolskie stanowią dwie części jednego dzieła, których autorem jest Łukasz. To chrześcijanin wywodzący się ze środowiska pogańskiego. W obu księgach widać kunszt pisarski autora, a to oznacza, że Łukasz był człowiekiem wykształconym i biegle posługiwał się językiem greckim. Pisząc Dzieje Apostolskie korzystał ze źródeł, jak również opierał się na własnym doświadczeniu. Sposób opowiadania i żywość opisu wskazują na to, że autor zna i dobrze pamięta relacjonowane wydarzenia. Sam bowiem był naocznym świadkiem wielu z nich. Ale Łukasz nie skupia się tylko na dokumentowaniu przeszłości, ale przez ukazanie faktów dokonuje swoistej obrony chrześcijaństwa przed fałszywymi zarzutami. Do tych treści dołącza też pouczenia, jak w codziennym życiu należy wypełniać Ewangelię. Swoje dzieło kieruje do chrześcijan nawróconych z pogaństwa i do ludzi, którzy jeszcze nie należą do wspólnoty kościoła.

O czytaniu:

2. W trakcie trzeciej podróży misyjnej Paweł przybywa do Efezu i prowadzi tam działalność ewangelizacyjną. Spełnia obietnicę, którą złożył podczas drugiej podróży misyjnej, gdy dotarł do tego miasta. Obiecał, że jeśli taka będzie wola Boża przybędzie powtórnie (Dz 18,21).
3. Przemówienie Pawła do starszych Kościoła efeskiego jest jedyną w Dziejach Apostolskich mową skierowaną do chrześcijan. We wczorajszym fragmencie Paweł zastanawiając się nad przeszłością, podkreślał swoją wierność otrzymanej od Chrystusa misji głoszenia Ewangelii. Przypominał Efezjanom uniwersalny wymiar swojego nauczania o Zmartwychwstałym, które było skierowane zarówno do Żydów i pogan. Wybiegając w przyszłość zaś zapowiadał swoją podróż do Jerozolimy. We wczorajszym fragmencie można było zauważyć głębokie przekonanie o tym, że to Duch Święty go prowadzi. Paweł w wolności Mu się poddaje i w żaden sposób nie czuje się przez Niego zniewolony. Świadom tego, co go czeka, podejmuje tę drogę z własnej woli, która jest zgodna z wolą Boga. Dla Jezusa gotów jest nawet umrzeć (Dz 21,13). Przeczuwając bliską śmierć, apostoł definitywnie żegna się ze wspólnotami w Azji Mniejszej (w. 25).
4. Dzisiejszy fragment skierowany jest do przełożonych wspólnoty, którym apostoł uświadamia ciężar ich odpowiedzialności. Mają oni kierować Kościołem przez nauczanie słowem i przykładem oraz wytrwale dbać o czystość głoszonej nauki.
5. W zakończeniu mowy Paweł zawierza starszych, czyli odpowiedzialnych za wspólnotę, Bogu i Jego słowu łaski (w. 32). Apostoł wierzy nie tyle w skuteczność ludzkiego działania (głoszenia Ewangelii), ile raczej w nadprzyrodzoną siłę słowa Bożego, którego ludzie są jedynie przekazicielami. Paweł nie tyle więc powierza słabym ludziom słowo Boże, ile raczej słabych ludzi powierza boskiej mocy Ewangelii.
6. W wersecie 35 pojawia się tzw. agrafon – to słowa Jezusa, których nie ma w Ewangeliach: „Więcej jest szczęścia w dawaniu aniżeli w braniu”.

Psalm (Ps 68 (67), 29-30. 33-35a. 35bc i 36bc (R.: por. 33a))

Śpiewajcie Bogu, wszystkie ludy ziemi

Boże, okaż swoją potęgę, *
potęgę Bożą, której dla nas użyłeś.
W Twej świątyni nad Jeruzalem *
niech królowie złożą Tobie dary!

Śpiewajcie Bogu, wszystkie ludy ziemi 

Śpiewajcie Bogu, królestwa ziemi, †
zagrajcie Panu, *
On przemierza odwieczne niebiosa.
Oto wydał głos swój, głos potężny: *
«Uznajcie moc Bożą!»

Śpiewajcie Bogu, wszystkie ludy ziemi 

Jego majestat jest nad Izraelem, *
a Jego potęga w obłokach.
On sam swojemu ludowi daje potęgę i siłę. *
Niech będzie Bóg błogosławiony!

Śpiewajcie Bogu, wszystkie ludy ziemi 

Komentarz

Cały Psalm 68. odzwierciedla etapy historii zbawienia Izraela, lecz także otwiera się ku perspektywie uniwersalnej. Początek psalmu przedstawia Boga jadącego przez pustynię (w. 5); część środkowa (w. 18) mówi o Jego tajemniczej obecności na Synaju w otoczeniu rydwanów; wreszcie w zakończeniu (ww. 33) Bóg wszechświata przemierza sfery niebieskie. Tym trzem etapom „podróży” Boga przez wszechświat odpowiadają trzy fazy historii zbawienia: przeszłość (Synaj), teraźniejszość (Syjon) i przyszłość (zjednoczenie świata pod władzą Boga). W lekturze chrześcijańskiej łatwo dostrzec tu tajemnicę paschalną Chrystusa. Już w sensie dosłownym psalm ukazuje stopniowe pogłębienie tematu świętej góry: Synaj, miejsce objawienia Boga Izraela, musi ustąpić przed niewielkim Syjonem, gdzie stanie świątynia jerozolimska. Jeszcze pokorniejszą górą jest Golgota, małe wzniesienie poza murami miasta, miejsce egzekucji Chrystusa, które przemieni się w centrum świata.

Ewangelia (J 17, 11b-19)

Uświęć ich w prawdzie

Słowa Ewangelii według Świętego Jana

W czasie Ostatniej Wieczerzy Jezus, podniósłszy oczy ku niebu, modlił się tymi słowami:

«Ojcze Święty, zachowaj ich w Twoim imieniu, które Mi dałeś, aby tak jak My stanowili jedno. Dopóki z nimi byłem, zachowywałem ich w Twoim imieniu, które Mi dałeś, i ustrzegłem ich, a nikt z nich nie zginął z wyjątkiem syna zatracenia, aby się wypełniło Pismo.

Ale teraz idę do Ciebie i tak mówię, będąc jeszcze na świecie, aby moją radość mieli w sobie w całej pełni. Ja im przekazałem Twoje słowo, a świat ich znienawidził za to, że nie są ze świata, jak i Ja nie jestem ze świata. Nie proszę, abyś ich zabrał ze świata, ale byś ich ustrzegł od złego. Oni nie są ze świata, jak i Ja nie jestem ze świata.

Uświęć ich w prawdzie. Słowo Twoje jest prawdą. Jak Ty Mnie posłałeś na świat, tak i Ja ich na świat posłałem. A za nich Ja poświęcam w ofierze samego siebie, aby i oni byli uświęceni w prawdzie».

Komentarz

O księdze:

1. Ewangelii według świętego Jana jest relacją Jezusie Chrystusie, napisaną z wielkim talentem literackim i teologiczną głębią. Ma inny styl niż Ewangelie synoptyczne, Mateusza, Marka i Łukasza. Brak w niej przypowieści, form tak bardzo charakterystycznych dla trzech poprzednich ewangelii. Ewangelia wg świętego Jana dzieli się na dwie zasadnicze części: 1. opowiadanie o objawianiu się Jezusa Żydom poprzez znaki (Księga znaków) oraz 2. nauczanie skierowane do uczniów oraz Mękę i Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa (Księga objawienia Syna Bożego lub Księga chwały).
2. Czwarta Ewangelia jest skupiona na problemie, które miał zasadnicze znaczenie w misji Jezusa: Bóg z miłości do świata dokonuje zbawienia, którego Syn Boży – Słowo Boga jest jednocześnie głosicielem i wykonawcą. Przedwieczne Słowo Boże w Jezusie objawiło się światu. Wielu ludzi uwierzyło Bóstwo Jezusa i przyjęło Jego posłannictwo. Część jednak słuchaczy i obserwatorów Jego życia odnosiła się do Niego z niezrozumieniem, a nawet z wrogością. Jezus w Ewangelii Świętego Jana jest przede wszystkim ukazany jako Syn Boży. Godność Jezusa już na samym początku jego publicznej działalności rozpozna Jan Chrzciciel. Sam Jezus użył tego określenia wobec siebie dopiero pod koniec swojego nauczania wśród tłumów. Ogłoszenie prawdy o swoim Bożym Synostwie stało się powodem do skazania i śmierci Jezusa. Śmierć na krzyżu stała się jednocześnie wywyższaniem. Jezus przyniósł ludziom wierzącym w Niego i w Tego, który Go posłał, nadzieję życia wiecznego. Woda i pokarm, pochodzące od Jezusa dają życie wieczne, ale źródłem życia jest On sam. Jezus jest także światłem, które sprawia, że rozpraszają się ciemności zła i grzechu.

O czytaniu:

3. Dzisiejszy fragment stanowi kontynuację najdłuższej modlitwy w całym Nowym Testamencie. Jej celem nie jest danie wzorca modlitwy, jak to miało miejsce w przypadku „Ojcze nasz” (np. Mt 6,9nn), ale ukazanie przede wszystkim szczególnej więzi, jaka łączy Jezusa z Ojcem. Pierwsza część modlitwy Jezusa koncentruje się najpierw na uwielbieniu Ojca (ww. 1-8), następnie jest wstawiennictwem za uczniów (ww. 9-19). Modlitwa Jezusa uwielbiająca Ojca (ww. 1-8) jest oparta na świadomości, że nadeszła ostateczna chwila – godzina, w której spełnia się najważniejsza część misji Jezusa oraz zakomunikowany jest najważniejszy element objawienia: istota życia wiecznego (w. 3).
4. Jezus swoją chwałę i chwałę Ojca widzi w tym, że prawda o relacji Ojciec – Syn oraz o zbawczym zamiarze Boga wobec ludzi została objawiona światu.
5. Drugi element modlitwy Jezusa to błaganie za uczniami, których znalazł na świecie (ww. 9-19). Jezus wstawia się za nimi, gdyż zostają w świecie, który jest wobec nich wrogi, a nawet agresywny (w. 14). Już wcześniej było wiadomo, że świat nienawidzi uczniów za to, że przynależą do Boga (J 15,18n). Teraz ten fakt zostaje potwierdzony. Uczniów spotyka ten sam los, który spotkał Jezusa. Chociaż są odrzuceni i znienawidzeni przez świat, to jednak podobnie jak Syn są umiłowani przez Ojca. Zostali także uświęceni, bo Jezus przekazał im uświęcenie, które otrzymał od Ojca. Komunia między Jezusem a uczniami, a także dzięki Jezusowi między Ojcem a uczniami, jest więc pełna. Obejmuje zarówno prześladowania na świecie, jak i chwałę w Bogu. Modlitwa wstawiennicza za uczniów, których Jezus powołał podczas swego ziemskiego życia, prowadzi bezpośrednio do trzeciego wątku: modlitwy za przyszły Kościół. Ten trzeci wątek został wyeksponowany w ramach dzisiejszego czytania i jest ścisłe związany z tym, co powiedzieliśmy wyżej (ww. 20-23), skoncentrowany na temacie jedności, wydaje się najważniejszy w całej modlitwie.
6. Jedność Kościoła apostolskiego, choć podatna na zagrożenia i kryzysy, ma bardzo mocne fundamenty. Opiera się bowiem na jedności Ojca i Syna (ww. 11.21.22) oraz na jedności Jezusa z uczniami, którzy Mu towarzyszyli (w. 14). Poprzez swoje objawienie przekazane uczniom Jezus tworzy jedność obejmującą Ojca, Syna i Kościół (ww. 21.23). Odejścia i zdrady nie niweczą tej jedności, podobnie jak zdrada Judasza nie zniszczyła relacji Jezusa z Jego uczniami, bo przewidziana była w Bożym planie zbawienia zawartym w Pismach (w. 12).
7. Uczniowie, pozostając na świecie, stają się narzędziem Jezusa w realizacji Jego posłannictwa. Kontynuują Jego misję ogłaszania Królestwa Bożego. To zadanie, podobnie jak w przypadku Jezusa, spotka się z nienawiścią i prześladowaniem. Ale taka jest droga ucznia.