Wtorek, 22 czerwca 2022 r.

Wtorek, 22 czerwca 2022 r.

1.czytanie (2 Krl 22, 8-13; 23, 1-3)

Odnowienie przymierza

Czytanie z Drugiej Księgi Królewskiej

Arcykapłan Chilkiasz powiedział do pisarza Szafana: «Znalazłem księgę Prawa w świątyni Pańskiej». I dał Chilkiasz księgę Szafanowi, który ją czytał. Następnie pisarz Szafan poszedł do króla i zdał mu sprawę z tego zdarzenia w słowach: «Słudzy twoi wybrali pieniądze znajdujące się w świątyni i wręczyli je kierownikom robót, nadzorcom świątyni Pańskiej». I pisarz Szafan oznajmił królowi: «Kapłan Chilkiasz dał mi księgę» – i Szafan odczytał ją wobec króla. Kiedy król usłyszał słowa księgi Prawa, rozdarł szaty.

Następnie król rozkazał kapłanowi Chilkiaszowi i Achikamowi, synowi Szafana, Akborowi, synowi Micheasza, i pisarzowi Szafanowi, a także urzędnikowi królewskiemu, Asajaszowi: «Idźcie poradzić się Pana co do mnie, co do ludu i całego pokolenia Judy w związku ze słowami tej znalezionej księgi. Bo wielki gniew Pański zapłonął przeciwko nam z tego powodu, że nasi przodkowie nie słuchali słów tejże księgi, by spełniać wszystko, co jest w niej napisane».

Wtedy król polecił przez posłów, by zebrała się przy nim cała starszyzna Judy i Jerozolimy. I wszedł król do świątyni Pańskiej, a wraz z nim wszyscy ludzie z Judy i wszyscy mieszkańcy Jerozolimy, kapłani i prorocy oraz cały lud, od najmniejszych aż do największych. Odczytał głośno całą treść księgi przymierza, znalezionej w świątyni Pańskiej.

Następnie król stanął przy kolumnie i zawarł przymierze przed obliczem Pańskim, że pójdą za Panem, że będą przestrzegali Jego poleceń, przykazań i praw całym sercem i całą duszą, że w czyn zamienią słowa tego przymierza, spisane w tejże księdze. I cały lud przystąpił do przymierza.

Komentarz

O Księdze:

1. Początkowo Pierwsza i Druga Księga Królewska stanowiły jedno dzieło, a ich podział, dokonany nieco sztucznie i arbitralnie pod wpływem przekładów greckich i łacińskich, przerywa bieg opisywanych w nich zdarzeń. W całości Księgi Królewskie stanowią dobrze przemyślaną i starannie zaplanowaną kompozycję. W historię rządów poszczególnych królów umiejętnie wpleciono wystąpienia proroków. Dzięki temu historia polityczna Izraela na każdym etapie została poddana religijnej ocenie prorockiego słowa. W wyborze i prezentacji poszczególnych wydarzeń znajduje wyraz głębokie przekonanie, że bieg historii zależy od posłuszeństwa lub nieposłuszeństwa Bogu Izraela i Jego przykazaniom. A ponieważ większość władców okazała się niewierna, nieszczęścia, które spotkały naród wybrany, były nieuniknione. Jedynym władcą zasługującym na miano króla, który rządził zgodnie z wolą Bożą, był Dawid. To według wzoru jego postępowania oceniano później rządy pozostałych królów (np. 1 Krl 3,14).
2. Przedstawiany przez autorów krytyczny obraz historii Izraela, oprócz przytoczonych faktów, zawiera także bardzo wyraźne elementy dydaktyczne. Obejmują one pouczenia skierowane do czytelników, aby nie powtarzali błędów przodków i starali się budować swoją przyszłość na wierności Bogu i Jego Prawu.
3. Pierwsza i Druga Księga Królewska opowiadają o tym okresie historii narodu wybranego, w którym istniał on jako zjednoczona, a później podzielona monarchia. Zjednoczone królestwo osiąga w X w. przed Chr. wspaniały rozkwit gospodarczy i kulturalny pod rządami Salomona (1Krl 1–11). Błędna polityka jego syna, Roboama, doprowadza do podziału na Królestwo Północne (Izrael) oraz Królestwo Południowe (Juda). Dzieje obydwu królestw, aż do upadku Izraela w 722 r. przed Chr., opowiedziano w równoległej relacji (1 Krl 12–2 Krl 17). Opis panowania każdego władcy zawsze ocenia się z perspektywy jego stosunku do kultu Boga Izraela. Królowie Izraela, bez wyjątku, ukazani zostają jako kontynuatorzy grzechu Jeroboama (1 Krl 12,25-33). Królów judzkich przedstawia się zawsze w odniesieniu do wzorca, jakim był król Dawid.
4. Po zdobyciu Królestwa Północnego przez Asyrię w 722 r. przed Chr. (2 Krl 17) Królestwo Judy istnieje jeszcze przez niecałe 150 lat, do momentu zburzenia Jerozolimy przez Babilończyków w 586 r. przed Chr. (2 Krl 18–25). W tym czasie ma miejsce wydarzenie ogromnej wagi. W okresie panowania króla Jozjasza w świątyni jerozolimskiej odnaleziono księgę Prawa (2 Krl 22,3-10), co dało początek gruntownej reformie religijnej przeprowadzonej w całym kraju (2 Krl 23,1-25). Działania reformatorskie nie zapobiegły jednak ostatecznemu upadkowi Królestwa Południowego (2 Krl 23,26n).
5. Księgi Królewskie nie są zwykłą kroniką rejestrującą imiona poszczególnych władców i najważniejsze wydarzenia z okresu ich panowania. Niektórym postaciom poświęcono więcej uwagi, inne potraktowano krótko i zdawkowo. Najobszerniej autor opisuje władców, którzy odegrali decydujące role w historii monarchii izraelskiej: Salomona na początku (1 Krl 3–11) i Jozjasza przy końcu (2 Krl 22–23). Pierwszy zostaje ukazany jako uosobienie mądrości (1 Krl 3,4-15), drugi jako ten, który wypełnił słowa zapisane w księdze Prawa (2 Krl 23,24). Pomiędzy nimi centralne miejsce zajmuje cykl opowiadań poświęcony prorokom: Eliaszowi (1Krl 17–19;21;2 Krl 1) i Elizeuszowi (2 Krl 2–9;13,14-20).
6. Historia opowiedziana w Księgach Królewskich niesie przede wszystkim ważne przesłanie religijne. W opisie działalności Salomona podkreśla się jego mądrość, która w późniejszej tradycji stała się przysłowiowa i uczyniła go najważniejszym w Biblii symbolem mądrości (Prz 1,1; 10,1;Mt 12,42;Łk 11,31). Przejawem tej mądrości była nie tylko umiejętność wydawania sprawiedliwych wyroków (1 Krl 3,16-28) i splendor jego władzy królewskiej (1 Krl 4,1-58;9,10-28;10,14-29), ale także wspaniałość wzniesionej przez niego świątyni i sprawowanego w niej kultu (1Krl 6–8). Jednak ostatnie lata życia Salomona, jak również rządy większości późniejszych królów, to dzieje odstępstwa od wiary w jedynego Boga Izraela, który ciągle upominał swój naród, niestrudzenie posyłając mu proroków.
7. Wymagania dotyczące wiary w Boga jedynego oraz jedności kultu i świątyni stały się programem szeroko zakrojonej reformy religijnej, podjętej dopiero pod koniec epoki monarchii przez króla Jozjasza (2 Krl 22n). Odnawiając przymierze z Bogiem, zobowiązał się on wraz z całym ludem wprowadzić w życie wszystkie zalecenia, zawarte w odnalezionej przez kapłana Chilkiasza księdze Prawa (2 Krl 23,3). Prawdopodobnie była to Księga Powtórzonego Prawa, według której jedynym miejscem, gdzie można było oddawać cześć Bogu, była świątynia jerozolimska. Jej centralną rolę podkreślają nie tylko szczegółowe opisy, dotyczące jej budowy i wyposażenia (1 Krl 6 – 8), ale przede wszystkim podejmowane przez niektórych królów judzkich reformy religijne, polegające na usunięciu elementów pogańskiego kultu sprawowanego w wielu przygodnych miejscach (1 Krl 15,11-13; 2 Krl 18,3-6). W ich świetle całą historię Izraela należy widzieć z perspektywy posłuszeństwa pierwszemu przykazaniu Dekalogu, nakazującemu oddawanie czci wyłącznie Bogu Izraela (Pwt 5,7).

O czytaniu:

2 Krl 22,

¹Jozjasz miał osiem lat, kiedy wstąpił na tron, i przez trzydzieści jeden lat panował w Jerozolimie. Jego matka miała na imię Jedida i była córką Adajasza z Boskat.²Czynił on wszystko to, co podoba się Panu, chodził drogami swojego praojca, Dawida, nie zbaczając ani na prawo, ani na lewo.

³W osiemnastym roku rządów król Jozjasz wysłał pisarza Szafana, wnuka Asaliasza, syna Meszullama, do domu Pana z poleceniem:⁴„Idź do Chilkiasza, najwyższego kapłana, i każ mu przygotować pieniądze zdeponowane w domu Pana, które zebrali od ludu strażnicy progu.⁵Niech je przekażą kierownikom nadzorującym prace w domu Pana. Mają oni opłacać z nich robotników, wykonujących w domu Pana naprawy,⁶czyli stolarzy, budowniczych i murarzy oraz zakupić drewno i ociosane kamienie, potrzebne do naprawy domu.⁷Nie trzeba ich wcale rozliczać z pieniędzy im powierzonych, gdyż pracują uczciwie”.

⁸Najwyższy kapłan Chilkiasz oznajmił wówczas pisarzowi Szafanowi: „Znalazłem księgę Prawaw domu Pana”. I Chilkiasz wręczył księgę Szafanowi, który zaczął ją czytać.⁹Następnie pisarz Szafan przyszedł do króla i złożył mu sprawozdanie: „Twoi słudzy wyjęli pieniądze, znajdujące się w domu i przekazali je kierownikom nadzorującym prace w domu Pana”.¹⁰Pisarz Szafan oznajmił jeszcze królowi: „Oto księga, którą przekazał mi kapłan Chilkiasz”. Następnie Szafan odczytał ją wobec króla.¹¹Kiedy król usłyszał słowa księgi Prawa, rozdarł swoje szaty.¹²Potem król polecił kapłanowi Chilkiaszowi, Achikamowi, synowi Szafana, Akborowi, synowi Micheasza i pisarzowi Szafanowi oraz urzędnikowi królewskiemu Asajaszowi:¹³„Idźcie zasięgnąć rady u Pana w sprawie mojej osoby, ludu i całego plemienia Judy w związku z tym, co zawiera ta odnaleziona księga. Pan zapłonął wielkim gniewem przeciwko nam, ponieważ nasi przodkowie nie słuchali słów tej księgi i nie postępowali zgodnie z tym wszystkim, co jest w niej napisane”.

¹⁴Kapłan Chilkiasz, Achikam, Akbor, Szafan i Asajasz udali się więc do prorokini Chuldy, żony Szalluma, syna Tikwy, wnuka Charchasa, strażnika szat. Mieszkała ona w Jerozolimie, w nowej części miasta. Porozmawiali z nią,¹⁵a ona oświadczyła: „Tak mówi Pan, Bóg Izraela: «Powiedzcie człowiekowi, który przysłał was do mnie:¹⁶To mówi Pan: Oto sprowadzam nieszczęście na to miejsce i na jego mieszkańców, zgodnie z tym wszystkim, co zawiera księga, którą czytał król Judy.¹⁷Ponieważ Mnie opuścili i składali ofiary kadzielne innym bogom, drażniąc mnie wszystkimi wytworami swoich rąk, zapłonął mój gniew przeciwko temu miejscu i już nie zgaśnie». ¹⁸To zaś oznajmijcie królowi Judy, który przysłał was, aby zasięgnąć rady u Pana: «Tak mówi Pan, Bóg Izraela, odnośnie do słów, które usłyszałeś:¹⁹Ponieważ twoje serce się ulękło i ukorzyłeś się przed Panem, słuchając słów, w których zapowiedziałem, że to miejsce i jego mieszkańcy staną się przekleństwem budzącym grozę, ponieważ rozdarłeś swoje szaty i zapłakałeś przede Mną, więc i Ja cię wysłuchałem. Wyrocznia Pana!²⁰Dlatego przyłączę cię do twoich przodków i spoczniesz w pokoju w swoim grobie. Nie będziesz oglądać nieszczęścia, które sprowadzam na to miejsce»”. Tę właśnie odpowiedź zanieśli królowi.

2 Krl 23,

¹Król zatem zwołał zgromadzenie całej starszyzny Judy i Jerozolimy. ²Następnie poszedł do domu Pana, a wraz z nim wszyscy ludzie z Judy i wszyscy mieszkańcy Jerozolimy, kapłani i prorocy – cały lud od najmłodszych do najstarszych. Tam głośno odczytał całą księgę przymierza, którą znaleziono w domu Pana.³Potem król stanął przy kolumnie i w obecności Pana zawarł przymierze, w którym cały lud zobowiązał się iść wiernie za Panem, zachowywać Jego przykazania, upomnienia i polecenia całym sercem i całą duszą, aby wypełnić w ten sposób warunki przymierza zapisane w tej księdze.

⁴Następnie król polecił najwyższemu kapłanowi Chilkiaszowi, kapłanom sprawującym główne funkcje oraz strażnikom progu wynieść ze świątyni Pana wszystkie przedmioty wykonane dla Baala, Aszery i wszystkich gwiazd na niebie i spalić je na zewnątrz Jerozolimy na polach nad Cedronem, a popiół z nich zanieść do Betel.⁵Usunął kapłanów pogańskich, których mianowali królowie Judy, aby składali ofiary z kadzidła na wzniesieniach kultycznych, położonych w miastach Judy i wokół Jerozolimy – tych, którzy palili kadzidło w ofierze Baalowi, słońcu, księżycowi, planetom i wszystkim gwiazdom na niebie.⁶Także posąg Aszery kazał wynieść z domu Pana na zewnątrz Jerozolimy i spalić go w dolinie Cedronu. Starł go na proch i popiół rozrzucił na grobach prostego ludu.⁷Zburzył również, wzniesione w domu Pana, domy mężczyzn uprawiających nierząd sakralny, w których kobiety przędły szaty dla Aszery.

⁸Sprowadził wszystkich kapłanów z miast Judy i sprofanował wzniesienia kultyczne, na których kapłani, od Geba do Beer-Szeby, składali ofiary. Rozwalił też wyżyny demonów, znajdujące się u wejścia do bramy Jozuego, zarządcy miasta, po lewej stronie od bramy miejskiej. ⁹Kapłani wzniesień kultycznych nigdy jednak nie pełnili służby przy ołtarzu Pana w Jerozolimie, choć mogli jeść przaśne chleby razem ze swoimi braćmi.¹⁰Sprofanował również Tofet, znajdujące się w Dolinie Synów Hinnoma, aby już nikt nie spalał w ofierze ku czci Molocha swojego syna lub córki.¹¹Rozwalił konie, które królowie Judy postawili ku czci słońca u wejścia do domu Pana, obok mieszkania Netanmeleka, opiekującego się dziedzińcem świątynnym, i spalił rydwany poświęcone słońcu.¹²Zburzył też ołtarze na tarasie przy górnej sali Achaza, wzniesione przez królów Judy, a także ołtarze, które zbudował Manasses na obydwu dziedzińcach domu Pana. Usunął je stamtąd i starł na proch, wrzucając do doliny Cedronu.¹³Król sprofanował także wzniesienia kultyczne, znajdujące się naprzeciw Jerozolimy, po prawej stronie Góry Zniszczenia, które zbudował Salomon, król Izraela, ku czci Asztarty, ohydnej bogini Sydończyków, Kemosza, ohydnego boga Moabitów, i Milkoma, obrzydliwego boga Ammonitów.¹⁴Porozbijał stele i aszery, a ich miejsca zasypał ludzkimi kośćmi.

¹⁵Zburzył nawet ołtarz w Betel – wzniesienie kultyczne zbudowane przez Jeroboama, syna Nebata, który nakłonił Izraela do grzechu. Wzniesienie kultyczne spalił i starł na proch, spalił też aszerę.¹⁶Rozglądając się dokoła, Jozjasz zobaczył groby na wzgórzu. Polecił więc zabrać z nich kości. Potem palił je na ołtarzu, dokonując jego profanacji, zgodnie ze słowem Pana, które wygłosił człowiek Boży w czasie, gdy Jeroboam znajdował się przy ołtarzu w czasie święta.

Kiedy Jozjasz się obrócił, zobaczył grób człowieka Bożego, który zapowiadał te wydarzenia.¹⁷„Co to za nagrobek, który widzę?” – zapytał Jozjasz. Odpowiedzieli mu ludzie z miasta: „Jest to grób Bożego człowieka, który przybył z Judy. On właśnie zapowiedział to wszystko, co ty wykonujesz nad ołtarzem w Betel”.¹⁸Rozkazał zatem: „Zostawcie go w spokoju. Niech nikt nie rusza jego kości!”. Pozostawiono więc nietknięte jego kości wraz z kośćmi proroka, który przybył z Samarii.¹⁹Jozjasz usunął również wszystkie sanktuaria, zbudowane na wzniesieniach kultycznych, które w miastach Samarii pobudowali królowie Izraela, aby doprowadzić Pana do gniewu. Postąpił z nimi tak samo jak w Betel.²⁰Wymordował wszystkich kapłanów wzniesień kultycznych, których zastał przy ołtarzach, paląc na nich ludzkie kości. Następnie wrócił do Jerozolimy.

²¹Potem król wydał rozkaz całemu ludowi: „Świętujcie Paschę ku czci Pana, waszego Boga, jak to zostało napisane w tej księdze przymierza”.²²Od czasu sędziów, którzy rządzili Izraelem, i przez cały okres panowania królów Izraela i Judy nie obchodzono takiej Paschy.²³Dopiero w osiemnastym roku rządów króla Jozjasza obchodzono w Jerozolimie taką Paschę ku czci Pana.²⁴Jozjasz usunął także wywoływaczy duchów i zmarłych, domowe posążki bóstw, bożki i wszystkie inne ohydne bóstwa, które widziano w ziemi Judy i w Jerozolimie. Chciał bowiem wypełnić wymagania Prawa, zapisane w księdze, którą znalazł kapłan Chilkiasz w domu Pana.²⁵Nie było żadnego przed nim, który by podobnie jak on nawrócił się do Pana całym swoim sercem, całą swoją duszą i całą swoją mocą, zgodnie z całym Prawem Mojżesza. Po nim również nie pojawił się król podobny do niego.²⁶Pan jednak nie odwrócił się od swojego straszliwego gniewu przeciw Judzie. Do takiego gniewu doprowadziły Go wszystkie zniewagi wyrządzone Mu przez Manassesa.²⁷Pan bowiem zapowiedział: „Nawet Judę odrzucę od siebie, tak jak odrzuciłem Izraela. Odtrącę też Jerozolimę, to miasto, które sam wybrałem, i dom, o którym powiedziałem: Tam będzie przebywać moje imię”.

²⁸Pozostałe wydarzenia związane z panowaniem Jozjasza obejmujące wszystko, czego dokonał, są opisane w kronikach królów Judy. ²⁹W czasie jego rządów, faraon Necho, król egipski, wyruszył do króla asyryjskiego, nad rzekę Eufrat. Kiedy król Jozjasz wyszedł mu naprzeciw, faraon zabił go w Megiddo, gdy tylko go zobaczył.³⁰Jego słudzy przewieźli jego ciało na rydwanie z Megiddo do Jerozolimy i pochowali w jego grobowcu. Mieszkańcy kraju wybrali Joachaza, syna Jozjasza, i ustanowili go królem, namaszczając go na następcę po ojcu.

8. Opis reformy religijnej przeprowadzonej przez Jozjasza (2Krl 22 – 23) stanowi punkt kulminacyjny całej historii królów. Na początku Jozjasz w swoich reformatorskich działaniach miał zamiar ograniczyć się jedynie do dokończenia prac podjętych wcześniej przez Joasza (2 Krl 12,5-7). Dopiero odnalezienie księgi Prawa i poznanie jej treści spowodowało radykalną zmianę planów króla. Skrucha i duch pokuty Jozjasza były pierwszym krokiem w kierunku szczerego, wewnętrznego nawrócenia. Zasięgając rady u prorokini Chuldy, król potwierdził swoją gotowość uznania autorytetu Boga i poddania się Jego woli. Bóg uznał autentyczność wewnętrznej przemiany Jozjasza (ww. 2 Krl 22, 18n) i dlatego przychylił się do jego prośby, zapewniając powodzenie jego osobistym przedsięwzięciom. Jednak grzechy Judy niosły za sobą tak daleko idące konsekwencje, że kara Boża mogła jedynie zostać odroczona w czasie.
9. Owocem osobistego nawrócenia Jozjasza stały się podjęte przez niego reformy, obejmujące swoim zasięgiem całość praktyk religijnych w Jerozolimie, Judzie, a także na terenie dawnego Królestwa Północnego. Przeprowadził je w oparciu o przymierze zawarte przed Bogiem, do którego przystąpił cały lud, zobowiązując się do wiernego wypełnienia przykazań zapisanych w odczytanej uroczyście księdze Prawa (ww. 2 Krl 23, 1-3). Działania króla skoncentrowały się na całkowitym usunięciu wszelkich form kultu pogańskiego w świątyni jerozolimskiej, na obszarze Judy (ww. 2 Krl 23, 4-14), a następnie w miastach Samarii (ww. 2 Krl 23, 15-20). Szczegółowa lista wszystkich posągów i ołtarzy, wzniesionych ku czci obcych bóstw, pokazuje skalę zjawiska bałwochwalstwa. Reformy miały więc na celu przywrócenie wyłączności wiary w jedynego Boga, wymaganej przez pierwsze przykazanie Dekalogu. Szczególnym wyrazem odnowionej wiary Żydów była Pascha, obchodzona nie w ich własnych miastach i osiedlach, lecz w Jerozolimie, dla podkreślenia podstawowej prawdy wiary, że jest tylko jeden Bóg, jedna świątynia i jeden lud. Niestety, wszystkie te reformatorskie działania nie powstrzymały tragicznego końca Judy i Jerozolimy (ww. 2 Krl 23, 26n), który zaczął się nieuchronnie zbliżać zaraz po śmierci tego wyjątkowego króla.

 

 

Psalm (Ps 119 (118), 33-34. 35-36. 37 i 40 (R.: 33a))

Naucz mnie, Panie, drogi Twoich ustaw

Naucz mnie, Panie, drogi Twoich ustaw, *
bym ich przestrzegał do końca.
Ucz mnie, bym przestrzegał Twego prawa *
i zachowywał je całym sercem.

Naucz mnie, Panie, drogi Twoich ustaw

Prowadź mnie ścieżką Twoich przykazań, *
bo radość mi przynoszą.
Nakłoń me serce do Twoich napomnień, *
a nie do zysku.

Naucz mnie, Panie, drogi Twoich ustaw

Odwróć me oczy, niech na marność nie patrzą, *
udziel mi życia przez swoje słowo.
Oto pożądam Twoich postanowień, *
według swej sprawiedliwości zapewnij mi życie.

Naucz mnie, Panie, drogi Twoich ustaw

Komentarz

Psalm 119. jest najdłuższym utworem w Psałterzu. Jego głównym tematem jest Prawo. Psalmista określane je wieloma synonimami: pouczenia, przekazania, ustawy, nakazy, wyroki, słowa, droga. Psalmista opiewa Słowo Boże i widzi w Nim źródło życia i zbawienia. Życie i zbawienie można osiągnąć przez trwanie w szkole Słowa Bożego, a więc utrwalanie go w sobie, nieustannie przypominanie i rozważanie. Tak bliskie obcowanie ze Słowem prowadzi do modlitwy i czynów zgodnych z wolą Bożą. Psalm 119. uczy miłości do słowa Bożego i pozwala odkrywać różne aspekty Jego działania oraz prowadzi do coraz większej zażyłości z Bogiem, którego Prawo jest wyrazem miłości do człowieka.

 

 

Ewangelia (Mt 7, 15-20)

Fałszywi prorocy

Słowa Ewangelii według Świętego Mateusza

Jezus powiedział do swoich uczniów:

«Strzeżcie się fałszywych proroków, którzy przychodzą do was w owczej skórze, a wewnątrz są drapieżnymi wilkami. Poznacie ich po ich owocach. Czy zbiera się winogrona z ciernia albo z ostu figi? Tak każde dobre drzewo wydaje dobre owoce, a złe drzewo wydaje złe owoce. Nie może dobre drzewo wydać złych owoców ani złe drzewo wydać dobrych owoców.

Każde drzewo, które nie wydaje dobrego owocu, zostaje wycięte i wrzucone w ogień. A więc: poznacie ich po ich owocach».

Komentarz

O księdze:

1. Autorem pierwszej Ewangelii jest Mateusz. Przed powołaniem go przez Jezusa był poborcą podatkowym w Kafarnaum. Napisał Ewangelię dla chrześcijan, którzy nawrócili się z judaizmu. Dlatego w dziele jest wiele semickich wyrażeń. Pisząc także o zwyczajach żydowskich, zakłada ich znajomość przez czytelników i nie uważa za konieczne, aby je wyjaśniać.
2. W Ewangelii Mateusza życie Jezusa porównane jest z działalnością Mojżesza. Ewangelista ukazuje Chrystusa jako nowego Mojżesza, ale znacznie potężniejszego od niego. Mojżesz wyprowadził lud z niewoli egipskiej – ziemskiej, politycznej. Chrystus natomiast wyprowadza ludzi z niewoli grzechu.
3. Ewangelia wg świętego Mateusza koncentruje się wokół idei królestwa Bożego, które początek swój bierze w Chrystusie. Istnienie tego królestwa dzieli się na trzy etapy 1. Jego inauguracja w Osobie, Słowach i czynach Chrystusa, 2. Czas rozpoczynający się wraz ze Śmiercią i Zmartwychwstaniem Jezusa, a trwający do końca świata, 3. królestwo eschatologiczne, które rozpocznie się, gdy Jezus powtórnie przyjdzie w swojej chwale na ziemię.
4. Kościół u Mateusza jest wspólnotą Boga Ojca, Jezusa Chrystusa – Syna Bożego oraz braterską wspólnotę jego członków. Wewnętrzna struktura Kościoła jest formowana i spajana przez Boga Ojca. Jezus jest twórcą i fundamentem Kościoła: na Nim opiera się więź jedności członków Kościoła. Ich braterstwo, wynikające z uczestnictwa w dziecięctwie Bożym, realizuje się wówczas, gdy brat jest bliski bratu, gdy jeden nie wynosi się nad drugiego, nie gardzi małymi i nie daje powodów do zgorszenia.
5. W ujęciu Mateusza członkowie Kościoła nie stanowią jedności absolutnie równej. Dla wszystkich jednak celem jest spotkanie z Chrystusem, sprawiedliwym Sędzią i wejście do królestwa niebieskiego. Z woli Chrystusa istnieje istotna różnica między Kolegium Dwunastu (Apostołami), a resztą uczniów Jezusa. Osobiście i imiennie powołał każdego z Apostołów, nauczał ich na osobności, im tylko powierzał niektóre tajemnice królestwa Bożego i objawił swoje posłannictwo. Ustanowił ich fundamentem przyszłej wspólnoty Kościoła oraz przekazał swoje pełnomocnictwo.
6. Ewangelista podkreślał również fakt, że szczególną rolę w Kolegium Dwunastu i w Kościele Jezus powierzył Szymonowi Piotrowi.

O czytaniu:

7. Słowa Jezusa mogą odnosić się do ludzi wrogo nastawionych do Jego działalności, lecz także tych spośród Jego słuchaczy, którzy źle pojęli Jego naukę i błędnie przekazywali ją innym. Jezus ostrzega także przed samozwańczymi prorokami, wywodzącymi się ze wspólnot chrześcijańskich, jak i przed tymi, którzy z zewnątrz usiłują szkodzić wierzącym. Reguła mówiąca o tym, że owoce są dowodem jakości drzewa, pozwoli nieomylnie ich rozpoznać i zdemaskować. Postępowanie fałszywych proroków i skutki ich działalności świadczą o ich intencjach. Podobnie – prawdziwego ucznia Jezusa rozpoznaje się po owocach jego życia.