Piątek, 7 sierpnia 2020 r.

1. czytanie (Na 2, 1. 3; 3, 1-3. 6-7)

Biada miastu krwawemu!

Czytanie z Księgi proroka Nahuma

Oto na górach kroki dobrego zwiastuna, co ogłasza pokój. Święć, Judo, swe uroczystości, wypełniaj swe śluby, bo nie przejdzie już więcej po tobie nikczemnik, całkowicie został zgładzony.

Bo przywraca Pan świetność Jakuba, jak i świetność Izraela, ponieważ łupieżcy ich splądrowali i wyniszczyli ich latorośle.

Biada miastu krwawemu! Całe kłamliwe i grabieży pełne, a nie ustaje rabunek. Trzask biczów i turkot kół, i konie galopujące, i szybko jadące rydwany. Jeźdźcy szturmujący i połysk mieczy, i lśnienie oszczepów. I mnóstwo poległych, i moc trupów, i martwych ciał bez liku, tak że o zwłoki ich się potykają.

«I rzucę na ciebie obrzydliwości, i zelżę ciebie, i uczynię z ciebie widowisko». I każdy, kto cię ujrzy, oddali się od ciebie, i zawoła: «Spustoszona Niniwa!»

Któż ulituje się nad nią? Gdzie mam szukać pocieszycieli dla ciebie?

Komentarz

O Księdze:

Głównym przesłaniem proroctw z Księgi Nahuma jest zapowiedź upadku Niniwy, stolicy Asyrii. Księga powstała w VII wieku przed narodzeniem Chrystusa. W Judei rządził w tym czasie król Manasses, zależny politycznie od Asyrii, propagator pogańskich obyczajów. Po nim krótko rządził Amon, a następnie wielki reformator Jozjasz. W tym okresie szybko zaczęła wzrastać polityczna i militarna potęga Babilonu i równie szybko gasła potęga Asyrii.
W takich okolicznościach żyje i działa prorok Nahum. Niektórzy zarzucają mu skrajny nacjonalizm. Nie piętnuje on bowiem, wzorem innych proroków, grzechów własnego narodu, lecz całą mocą ducha zwraca się przeciw znienawidzonej Asyrii. Nie należał on jednak do grona fałszywych proroków, którzy wyznawali zasadę, że naród izraelski ocaleje i będzie się mu się dobrze wiodło niezależnie od jego postawy religijno-moralnej. Nahum kieruje do swoich rodaków mocne słowa religijnej pociechy: Bóg na zasadzie sprawiedliwej odpłaty ukarze ciemięzców za wszelkie okrucieństwa i krzywdy wyrządzone nie tylko Judei, ale również innym ujarzmionym narodom.
Główną myśl teologiczną księgi stanowi prawda, że Bóg Izraelitów jest Panem nie tylko samego Izraela. Kieruje On zarówno dziejami narodu wybranego, jak i historią całego świata. Dowodem na to będzie całkowity upadek dumnej stolicy niezwyciężonego dotąd asyryjskiego imperium. Nauczanie Nahuma odzwierciedla więc wyznanie wiary we wszechpotęgę Boga Jahwe, jedynego Pana historii. Wszelkie wydarzenia historii służą zbawczym planom Boga. Księga Nahuma to dzieło niosące pociechę i nadzieję.

O czytaniu:

Nahum zapowiada zagładę tych, którzy sprzeniewierzyli się Bogu i ogłasza koniec dominacji Asyrii nad Judą. Bóg przyznaje, że ucisk ze strony Asyryjczyków był karą zesłaną na Izraela za jego grzechy. Jednocześnie obiecuje, że nie będzie więcej w ten sposób doświadczał swojego ludu.
Klęska Niniwy, która niebawem na pewno nastąpi, jest karą za liczne zbrodnie, które Asyria popełniła na innych narodach (wojny, grabieże, deportacje ludności), za nienasyconą chciwość, wyrażającą się w gromadzeniu rabowanych bogactw, a także za pychę powodowaną ciągłym upokarzaniem sąsiednich nacji. W poetycki sposób prorok opisuje przyszły ataku na miasto Niniwę (Na 2,12n). Nahum przedstawia dramatyczny obraz sytuacji jego mieszkańców, którzy próbując się jeszcze bronić, toczą nierówną walkę, a uciekając w popłochu, depczą ciała swoich poległych.
Niniwa zostaje porównana do nierządnicy, która swoim bogactwem i wdziękami uwodziła wszystkich dokoła. Teraz, ogołocona ze wszystkiego, zostaje skazana na nieodwracalne pohańbienie. Podzieliła ona los równie wspaniałych i, wydawać by się mogło, niezwyciężonych Teb, stolicy Egiptu. Miasto to zdobył i zburzył król Asyrii. Pół wieku później taki sam los spotka Niniwę, stolicę bezbożnego imperium Asyrii.

Psalm (Pwt 32, 35c-36b. 39abcd. 41 (R.: 39c))

Ja, Pan, zabijam i Ja sam ożywiam

Nadchodzi bowiem dzień klęski, *
los ich gotowy, już blisko.
Bo Pan swój naród obroni, *
litość okaże swym sługom.

Ja, Pan, zabijam i Ja sam ożywiam

Patrzcie teraz, że Ja jestem, Ja jeden, *
i nie ma obok Mnie żadnego boga.
Ja zabijam i Ja sam ożywiam, *
Ja ranię i Ja sam uzdrawiam.

Ja, Pan, zabijam i Ja sam ożywiam

Gdy miecz błyszczący wyostrzę *
i wyrok wykona ma ręka,
na swoich wrogach się pomszczę, *
odpłacę tym, którzy Mnie nienawidzą.

Ja, Pan, zabijam i Ja sam ożywiam

Komentarz

Dzisiejszy psalm między czytaniami jest fragmentem Pieśni Mojżesza (Pwt 31,30-32,44), którą wyśpiewał przed swoją śmiercią. Jest ona prorocką wizją. Mojżesz wyjaśnił w niej znaczenie przeszłości, zapowiedział przyszłe wydarzenia i nakreślił zadania, jakie stoją w teraźniejszości przed narodem wybranym. Mojżesz opisał troskę Boga o swój lud i wskazał, że brak należytego przyjęcia Bożych darów stał się przyczyną utraty otrzymanych od Niego dóbr. Bóg nie będzie błogosławił narodowi, który nie rozpoznał źródła swojego powodzenia i dostatku. Postępując bowiem w ten sposób, potwierdzałby złudne przekonanie Izraelitów o ich samowystarczalności i utwierdzałby ich w przewrotnym postępowaniu. Pieśń Mojżesza zawiera także przesłanie nadziei skierowane do ludu, który doświadcza klęski i poniżenia, jest gnębiony przez wrogów, pozbawiony suwerenności, ograbiony i niepewny jutra. Moc Boża przyjdzie z pomocą ludziom bezsilnym, bo Bóg jest jedynym panem historii i najwyższym stróżem sprawiedliwości. Naród wybrany musi tylko uznać Boże dary i przyjąć je w postawie pokory i posłuszeństwa.

Ewangelia (Mt 16, 24-28)

Konieczność wyrzeczenia

Słowa Ewangelii według Świętego Mateusza

Jezus rzekł do swoich uczniów: «Jeśli ktoś chce pójść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech weźmie krzyż swój i niech Mnie naśladuje. Bo kto chce zachować swoje życie, straci je; a kto straci swe życie z mego powodu, znajdzie je. Cóż bowiem za korzyść odniesie człowiek, choćby cały świat zyskał, a na swej duszy szkodę poniósł? Albo co da człowiek w zamian za swoją duszę?

Albowiem Syn Człowieczy przyjdzie w chwale Ojca swego razem z aniołami swoimi i wtedy odda każdemu według jego postępowania. Zaprawdę, powiadam wam: Niektórzy z tych, co tu stoją, nie zaznają śmierci, aż ujrzą Syna Człowieczego przychodzącego w królestwie swoim».

Komentarz

O księdze:

Autorem pierwszej Ewangelii jest Mateusz. Przed powołaniem go przez Jezusa był poborcą podatkowym w Kafarnaum. Napisał Ewangelię dla chrześcijan, którzy nawrócili się z judaizmu. Dlatego w dziele jest wiele semickich wyrażeń. Pisząc także o zwyczajach żydowskich, zakłada ich znajomość przez czytelników i nie uważa za konieczne, aby je wyjaśniać.
W Ewangelii Mateusza życie Jezusa porównane jest z działalnością Mojżesza. Ewangelista ukazuje Chrystusa jako nowego Mojżesza, ale znacznie potężniejszego od niego. Mojżesz wyprowadził lud z niewoli egipskiej – ziemskiej, politycznej. Chrystus natomiast wyprowadza ludzi z niewoli grzechu.
Ewangelia wg świętego Mateusza koncentruje się wokół idei królestwa Bożego, które początek swój bierze w Chrystusie. Istnienie tego królestwa dzieli się na trzy etapy 1. Jego inauguracja w Osobie, Słowach i czynach Chrystusa, 2. Czas rozpoczynający się wraz ze Śmiercią i Zmartwychwstaniem Jezusa, a trwający do końca świata, 3. królestwo eschatologiczne, które rozpocznie się, gdy Jezus powtórnie przyjdzie w swojej chwale na ziemię.
Kościół u Mateusza jest wspólnotą Boga Ojca, Jezusa Chrystusa – Syna Bożego oraz braterską wspólnotę jego członków. Wewnętrzna struktura Kościoła jest formowana i spajana przez Boga Ojca. Jezus jest twórcą i fundamentem Kościoła: na Nim opiera się więź jedności członków Kościoła. Ich braterstwo, wynikające z uczestnictwa w dziecięctwie Bożym, realizuje się wówczas, gdy brat jest bliski bratu, gdy jeden nie wynosi się nad drugiego, nie gardzi małymi i nie daje powodów do zgorszenia.
W ujęciu Mateusza członkowie Kościoła nie stanowią jedności absolutnie równej. Dla wszystkich jednak celem jest spotkanie z Chrystusem, sprawiedliwym Sędzią i wejście do królestwa niebieskiego. Z woli Chrystusa istnieje istotna różnica między Kolegium Dwunastu (Apostołami), a resztą uczniów Jezusa. Osobiście i imiennie powołał każdego z Apostołów, nauczał ich na osobności, im tylko powierzał niektóre tajemnice królestwa Bożego i objawił swoje posłannictwo. Ustanowił ich fundamentem przyszłej wspólnoty Kościoła oraz przekazał swoje pełnomocnictwo.
Ewangelista podkreślał również fakt, że szczególną rolę w Kolegium Dwunastu i w Kościele Jezus powierzył Szymonowi Piotrowi.

O czytaniu:

Chrystus uświadomił uczniom, że czeka Go cierpienie. Tą samą drogą pójdą także oni, gdyż uczeń powinien naśladować Mistrza. Kto idzie za Jezusem, musi uczyć się od Niego przyjmowania różnych utrapień życia (Łk 9,23). Uczeń ma być gotowy nawet do oddania swojego życia za Chrystusa i Ewangelię. Jezus wyraźnie mówi więc o gotowości na śmierć męczeńską, która jest szczytem miłości (J 15,13). Nie jest to jednak przygnębiający wyrok na Jego uczniów. Pójście za Jezusem drogą krzyża oznacza bowiem także udział w Jego pełnym zwycięstwie i chwale. Umocnieniem nadziei uczniów wobec różnych cierpień jest ponadto bliskość królestwa Bożego. Obietnica Jezusa: Niektórzy z was nie umrą, dopóki nie zobaczą Syna Człowieczego, przychodzącego po królewsku (w. 28) wypełniła się w różny sposób. Najpierw w cudzie Przemienienia (Mt 17,1-9), kiedy to Piotr, Jakub i Jan zobaczyli w przemienionym Mistrzu nadchodzące królestwo Boże. Następnie w spotkaniach apostołów ze Zmartwychwstałym. W końcu, gdy pomimo niewiary i prześladowań Kościół rozszerzał się w świecie jako znak królestwa Bożego, którego pełnia objawi się na końcu świata. Fakt Zmartwychwstania Jezusa i obecność w świecie Kościoła, w którym On żyje i działa, są więc dla chrześcijan źródłami męstwa i nadziei. Są to także przekonujące znaki obecności królestwa Bożego.